Matthew Childs via Reuters
Τα βενζινάδικα στη Βρετανία έχουν στερέψει από καύσιμα, το κόστος ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ενωση αυξάνεται ενόψει του επερχόμενου χειμώνα, η Κίνα επιβάλλει περιορισμούς στη χρήση ενέργειας ενώ αυξάνονται οι τιμές πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα.
Θα μπορούσε εύλογα κάποιος να υποθέσει ότι ο πλανήτης βρίσκεται αντιμέτωπος με μια παγκόσμια έλλειψη ενέργειας. Είναι όμως έτσι;
Ενώ οι πιέσεις που ασκούνται στους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις είναι έντονες, οι διαταραχές αυτές έχουν λιγότερα κοινά μεταξύ τους από όσο φαίνεται αρχικά.
Τα κοινό σημεία αναφοράς τους είναι η ανάκαμψη της ενεργειακής ζήτησης μετά τα πολύ χαμηλά υποχώρησης λόγω της πανδημίας του κορονοϊού – κάτι που έφερε με τη σειρά της αύξηση στις τιμές του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και του άνθρακα – οι συνεχείς περιορισμοί εφοδιασμού από το καρτέλ πετρελαίου OPEC (Οργανισμός Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών) και οι παγκόσμιες δυσκολίες στις μεταφορές, οι οποίες καθιστούν πιο περίπλοκη τη διανομή των καυσίμων.
Αλλά η λίστα με τις διαφορές τους είναι πολύ μεγαλύτερη, υποδεικνύοντας ότι τα προβλήματα στην ενέργεια μπορεί να έχουν να κάνουν περισσότερο με τις τοπικές πολιτικές και τη δυναμική των εκάστοτε περιοχών παρά με μια παγκόσμια έλλειψη προσφοράς.
Οι τιμές του πετρελαίου έσπασαν τo φράγμα των 80 δολαρίων/βαρέλι αυτήν την εβδομάδα για πρώτη φορά εδώ και τρία χρόνια, με το φυσικό αέριο και τον άνθρακα να φτάνουν επίσης σε υψηλά πολλών ετών.
Ο OPEC και οι συμμαχικές χώρες θα συνεδριάσουν την επόμενη εβδομάδα για να αποφασίσουν εάν θα απελευθερώσουν την πλεονάζουσα παραγωγική τους ικανότητα για να βοηθήσουν στην συγκράτηση των τιμών.
Ακολουθεί μια σύνοψη του τι διαταράσσει τις αγορές ενέργειας.
Η ενεργειακή κρίση στην Κίνα
Το Πεκίνο έχει αρχίσει να καταμερίζει το ηλεκτρικό ρεύμα στις επιχειρήσεις που έχουν ανάγκη από ενέργεια, λόγω της κρίσης στην προμήθεια άνθρακα που πυροδοτήθηκε από τους εντατικούς ελέγχους ασφαλείας στα κινεζικά ορυχεία – κάτι που οδήγησε την παραγωγή σε επίπεδα χαμηλότερα από τα αντίστοιχα του περασμένου έτους.
Η χαμηλότερη παραγωγή άνθρακα με τη σειρά της τροφοδότησε μια απότομη άνοδο των τοπικών τιμών του θερμικού άνθρακα, οι οποίες σημείωσαν διαδοχικά υψηλά ρεκόρ φέτος, καταγράφοντας ετήσια αύξηση της τάξης του 80%.
Επειδή το Πεκίνο καθορίζει τις τιμές της ενέργειας, οι μονάδες παραγωγής που καίνε άνθρακα δεν μπορούν να λειτουργήσουν οικονομικά με τόσο υψηλό κόστος και μοιραία κλείνουν.
Η Goldman Sachs εκτιμά ότι περίπου το 44% της βιομηχανικής δραστηριότητας της Κίνας έχει πληγεί από τις ελλείψεις στην ηλεκτρική ενέργεια.
Το Συμβούλιο Ηλεκτρικής Ενέργειας της Κίνας δήλωσε τη Δευτέρα ότι οι εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα «επεκτείνουν τώρα τα κανάλια προμηθειών τους με κάθε κόστος» προκειμένου να εγγυηθούν τη χειμερινή παροχή θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας.
Ομως, οι έμποροι άνθρακα λένε ότι η εύρεση νέων πηγών εισαγωγής είναι ευκολότερο να ειπωθεί παρά να γίνει, με τη Ρωσία να επικεντρώνεται στην εξυπηρέτηση των αναγκών της Ευρώπης σε ενέργεια, τις βροχές να διακόπτουν την παραγωγή στην Ινδονησία και τους περιορισμούς στις μεταφορές να εμποδίζουν τις εισαγωγές από τη Μογγολία.
Οι λογαριασμοί ρεύματος στην Ευρώπη
Η τιμή ρεύματος στην Ισπανία έχει τριπλασιαστεί, αντανακλώντας μια ευρύτερη αύξηση των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας σε ολόκληρη την ΕΕ τις τελευταίες εβδομάδες. Η αύξηση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας έχει εντείνει τους φόβους για έναν δύσκολο χειμώνα, καθώς τα νοικοκυριά χρειάζονται θέρμανση και ωθούν την κατανάλωση σε εποχική κορύφωση.
Ο λόγος για την αύξηση του κόστους στην Ευρώπη είναι μια συρροή τοπικών παραγόντων, από τα χαμηλά αποθέματα φυσικού αερίου και τις αποστολές στο εξωτερικό, μέχρι την μειωμένη παραγωγή από τους ανεμόμυλους ή τις ηλιακές φάρμες και τις εργασίες συντήρησης που έχουν θέσει εκτός λειτουργίας τις πυρηνικές γεννήτριες και άλλες μονάδες.
Το τάιμινγκ είναι δύσκολο καθώς η ζήτηση αναμένεται να αυξηθεί τους επόμενους μήνες. Ωστόσο, η επαναλειτουργία των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής μετά τη συντήρηση και η εκκίνηση του πρόσφατα ολοκληρωμένου αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2 από τη Ρωσία στη Γερμανία θα μπορούσε τελικά να διευκολύνει τις αγορές.
Εν τω μεταξύ, η Ισπανία, η Ιταλία, η Ελλάδα, η Βρετανία και άλλες χώρες ετοιμάζουν μέτρα σε εθνικό επίπεδο, που κυμαίνονται από επιδοτήσεις έως όρια στις τιμές, με στόχο να προστατεύσουν τους πολίτες από το αυξανόμενο κόστος, καθώς οι οικονομίες ανακάμπτουν από την πανδημία της Covid-19.
Τα άδεια πρατήρια καυσίμων στη Βρετανία
Η τεράστια ζήτηση από τους πανικόβλητους ιδιοκτήτες οχημάτων στη Βρετανία έχει «ξεζουμίσει» τις αντλίες καυσίμων, σε μια από τις χειρότερες ενεργειακές κρίσεις που αντιμετωπίζει η χώρα εδώ και δεκαετίες. Στα βενζινάδικα σημειώνονται συγκρούσεις μεταξύ των πολιτών, την ώρα που η κυβέρνηση συνιστά ψυχραιμία.
Αλλά το πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη βενζίνης. Είναι η έλλειψη οδηγών φορτηγών, ώστε να μεταφέρουν τα καύσιμα από τα διυλιστήρια στα πρατήρια – μία από τις παράξενες παρενέργειες του Brexit σε συνδυασμό με την αναστολή της πιστοποίησης και εκπαίδευσης των οδηγών κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Και ποια είναι η λύση; Η κυβέρνηση του Μπόρις Τζόνσον έχει εκδώσει προσωρινές βίζες σε χιλιάδες ξένους οδηγούς φορτηγών ώστε να βγάλουν τα καύσιμα στην αγορά ενώ έχει επιστρατεύσει και τον στρατό για να βοηθήσει, ελπίζοντας στην αποκατάσταση της τάξης πριν από τις γιορτές.
