Αν επιχειρήσετε να κάνετε την απλοϊκή, εξ αρχής, αντιστοίχιση ανάμεσα στις συνθήκες που επικρατούν στον Ειρηνικό και στη ΝΑ Μεσόγειο, θα βλέπατε την Τουρκία στη θέση της Κίνας και την Ελλάδα, μαζί με την Κύπρο, την Αίγυπτο (ή το Ισραήλ) στη θέση της Αυστραλίας, της Αγγλίας και των ΗΠΑ; 

Υπάρχουν ομοιότητες σε αυτά τα δύο σχήματα; 

Υπάρχουν, όπως υπάρχουν, σαφέστατα, και διαφορές. Ορισμένες, ίσως, είναι καλά «κρυμμένες» αλλά όχι αόρατες. Υπάρχει πάντως ένας κοινός τόπος. Υπάρχει κοινό έδαφος και αυτό δεν είναι άλλο από τις «υψηλές θερμοκρασίες» στο πεδίο… 

Για αρκετούς, ειδικούς και γνώστες των τεκτονικών γεωπολιτικών αλλαγών που σημειώνονται, η Νότια Σινική Θάλασσα και η Νότιο Ανατολική Μεσόγειος είναι τα πλέον «θερμά νερά», στην παγκόσμια σφαίρα.. Μαζί βέβαια με τον Περσικό (Αραβικό) Κόλπο όπου στα τέλη Ιουλίου είχαμε την επίθεση εναντίον ενός τάνκερ με δυο νεκρούς [1] αλλά και τις επικίνδυνες περιοχές του Ινδικού Ωκεανού, όπου ακόμα και σήμερα ανθεί η πειρατεία …. 

«Επικίνδυνα νερά» 

Την άποψη αυτή «μοιράστηκε» πριν ακριβώς από έναν χρόνο με τους αναγνώστες του γνωστού οικονομικού πρακτορείου, Bloomberg.com (στο οποίο είναι αναλυτής), ο ελληνικής καταγωγής τέως Ναύαρχος των ΗΠΑ James Stavridis, όταν σε άρθρο του προσπάθησε να διατυπώσει ορισμένες εκτιμήσεις για την επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας -την οποία πάντως έδειχνε να κατανοεί [2] – έναντι της Ελλάδας το καλοκαίρι του 2020.

Στο κείμενο που υπέγραφε ο τέως ανώτατος αξιωματικός του ΝΑΤΟ (16th Supreme Allied Commander at NATO) υποστήριζε πως η Νότιο Ανατολική Μεσόγειος διεκδικούσε την πρωτιά μεταξύ των πιο θερμών σημείων του κόσμου ήτοι, τον Αραβικό Κόλπο και τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας [3]. 

Υπάρχει πάντως μια σχετική ομοιότητα στον τρόπο που προσεγγίζεται ή ερμηνεύεται από τους εκάστοτε διεθνούς δρώντες το Διεθνές Δίκαιο: Τόσο, το Πεκίνο (στην περίπτωση της Ταϊβάν και των άλλων κρατών της περιοχής όπως το Βιετνάμ) όσο και η Άγκυρα (στην περίπτωση της Ελλάδας) αποφεύγουν να «δουν» το Διεθνές Δίκαιο και καταφεύγουν στην περιπτωσιολογία. Αναζητούν και επιμένουν στις ερμηνείες (διασταλτικές κατά το μείζον και ενίοτε αυθαίρετες) των διατάξεων της Συνθήκης του Montego Bay και «αγνοούν» τις ίδιες τις διατάξεις, το γράμμα και το πνεύμα του κανόνα δικαίου. 

Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη ala cart 

Η Κίνα έχει ήδη να αντιμετωπίσει τις αιτιάσεις των ΗΠΑ για τη συμπεριφορά της έναντι άλλων κρατών της περιοχής και αυτό ήταν το βασικό μοτίβο στο οποίο κινήθηκε ο αμερικανός ΥΠΕΞ Αντονι Μπλίνκεν μιλώντας στις αρχές Αυγούστου σε μια ειδική συνεδρίαση υψηλού επιπέδου στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. [4]

Άλλωστε, δεν είναι μόνον η Ταϊβάν (Taiwan) που αντιδρά στον τρόπο που η Κίνα αξιοποιεί τις πρόνοιες του Δικαίου της Θάλασσας προς όφελός της. Και οι άλλες χώρες της περιοχής οι Φιλιππίνες, η Μαλαισία, η Ινδονησία και το Βιετνάμ διεκδικούν τα δικαιώματα που τους παρέχονται για τις θαλάσσιες ζώνες, ειδικά την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) των 200 ναυτικών μιλίων.

Το πρόβλημα είναι πως δεν χωράνε όλες οι αξιώσεις όλων σε αυτή την περιοχή! Η γεωγραφία αφενός και η έλλειψη συνεννόησης ή η εξ αρχής αναθεωρητική στάση ορισμένων εξ αυτών, αφετέρου δημιουργούν εντάσεις και διατηρούν σε υψηλές θερμοκρασίες τα νερά (hot waters).

Ολοι θα ήθελαν έναν ορισμό της ΑΟΖ που να ”κουμπώνει” στα μέτρα και τα συμφέροντά τους. Η Κίνα επιθυμεί πχ να ασκεί πλήρη κυριαρχία στην ΑΟΖ ως να ήταν θάλασσα πλήρους κυριαρχίας (χωρικά ύδατα) και επιμένει να ελέγχει την ναυσιπλοΐα και τη διέλευση πολεμικών πλοίων, ειδικά των ΗΠΑ .

Αυτό όμως αντιστρατεύεται συνολικά το Δίκαιο της Θάλασσας και τη γενική πρόνοια για την ελεύθερη ναυσιπλοΐα. Σε άλλες περιπτώσεις επιχειρείται να δημιουργηθούν τεχνητές συνθήκες, με την κατασκευή νησιών ή με τη δημιουργία επεκτάσεων πάνω σε υφάλους! [5] 

Συχνά μάλιστα δίνουν την εντύπωση πως αδιαφορούν για την έννομη τάξη που προσπαθεί να διαμορφώσει το Διεθνές Δίκαιο και επιχειρούν να οικοδομήσουν τις θέσεις τους με όρους ισχύος.

Ακολούθως, μπορεί να αξιοποιούν περιπτώσεις διαιτησιών ή αποφάσεων των Διεθνών Δικαστηρίων για να τις υποστηρίξουν και νομικά. Αυτό μάλλον δεν είναι τελείως άγνωστο. Θυμίζει τη ρητορική της Τουρκίας που επιθυμεί με νομικούς ακροβατισμούς, αυθαίρετες ερμηνείες και παραπειστικές διαπιστώσεις να φέρει το Δίκαιο της Θάλασσας στα δικά της μέτρα! 

Όπως ξανά πάλι, μόλις πριν λίγα 24ωρα πλοίο του τουρκικού πολεμικού ναυτικού επιχείρησε να εμποδίσει τον πλου ερευνητικού σκάφους «Nautical Geo» (που διεξάγει έρευνα για λογαριασμό των χωρών που εμπλέκονται στον αγωγό East-Med 6), υποστηρίζοντας ότι εισέρχεται στην τουρκική υφαλοκρηπίδα. Και αυτό σε περιοχή που υποτίθεται «καλύπτεται» από τη συμφωνία οριοθέτησης, καλύτερα Μνημόνιο, αποκλειστικής οικονομικής ζώνης Τουρκίας-Λιβύης (ΑΟΖ)! [7]. Μια «συμφωνία» που δεν πάσχει μόνον νομικά αλλά η υιοθέτησή της θα τίναζε στον αέρα το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας! 

Η συμπεριφορά της Τουρκίας έχει ενδιαφέρον, όχι από απόψεως Διεθνούς Δικαίου. Ούτε αποκλειστικώς κάτω από το πρίσμα της επιστήμης των Διεθνών Σχέσεων. 

Τι λέει η Τουρκία; Ότι επειδή έχει τη μεγαλύτερη ακτογραμμή στην Ανατολική Μεσόγειο πρέπει να έχει και τη μεγαλύτερη ΑΟΖ! Αυτά είναι ανήκουστα! Υπ΄αυτή την έννοια, η Δανία στη Βόρεια θάλασσα θα έπρεπε να το «βουλώσει» , κατά το κοινώς λεγόμενο, επειδή οι ακτές των γειτονικών της κρατών (Αγγλίας, Γερμανίας, Νορβηγίας) είναι μεγαλύτερες.

Δυστυχώς για την Άγκυρα και ευτυχώς για τη Δανία, η δεύτερη έχει ΑΟΖ πολύ μεγαλύτερη και – το σπουδαιότερο – οι δυο χώρες, Τουρκία και Δανία, δεν συνορεύουν! Ομοίως, η Μεγάλη Βρετανία δεν θα έπρεπε να έχει ΑΟΖ αλλά ούτε και η Ιαπωνία, καθώς η Τουρκία υποστηρίζει πως τα νησιά (άρα και τα νησιωτικά κράτη) δεν έχουν ΑΟΖ ! 

Στο αρχικό παράδειγμα, της αντιστοίχισης ανάμεσα στη Νότια Σινική θάλασσα και στη ΝΑ Μεσόγειο, «χωράει» και η Γαλλία. Μόνον που εδώ θα πρέπει να αντικαταστήσει κανείς τα υποβρύχια με ..φρεγάτες! 

  1. AP- 6/8/2021 – US and G7 blame Iran for deadly attack on tanker off Oman (https://apnews.com/article/europe-middle-east-business-iran-persian-gulf-tensions-c1f 24a3744785bc0514697edf8f0887f) 

  2. «The Turks were understandably incensed, and have dispatched oil exploration vessels and drilling ships escorted by Turkish Navy warships. One, the exploration ship Oruc Reis, entered what Greece considers its territorial waters this summer, putting tensions at a new high.»- What Are The Most Dangerous Waters In The World Today? / By, Admiral James Stavridis/Bloomberg 

  1. Το tweet του Ναυάρχου Σταυρίδη (J.Stavridis) https://twitter.com/stavridisj/status/1301505166454259712 

  1. AP – US and China clash at UN over South China Sea disputes  (https://apnews.com/article/europe-china-united-nations-persian-gulf-tensions-south-c hina-sea-e8cb4473dd23dc867bad79a0590f10b8) 

  2. Huffington Post – Here’s What You Need To Know About The South China Sea Disputes  (https://www.huffpost.com/entry/south-china-sea-disputes-explained_n_56ccd9ede4b0 41136f18ad3d) 

  3. Ερευνητικό πλοίο με σημαία Μάλτας το οποίο είναι μισθωμένο από την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ για έρευνες που αφορούν τον αγωγό East Med 

  1. Η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης (MoU) το Νοέμβριο του 2019 , με την οποία επιχειρείται η οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών





ΠΗΓΗ