Η Ουκρανία, τα Ηνωμένα Έθνη και η Τουρκία χαιρέτησαν την πρόοδο στις συνομιλίες που έγιναν στην Κωνσταντινούπολη με στόχο την επανέναρξη των εξαγωγών σιτηρών μέσω θαλασσιών διαδρόμων στη Μαύρη Θάλασσα που μέχρι τώρα μπλοκάρει η Ρωσία.
Η πρόοδος αυτή εκτιμάται πως εάν συνεχιστεί και έχουμε την υπογραφή μιας τελικής συμφωνίας την επόμενη Τετάρτη, όπως δήλωσε ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας Χουλουσί Ακάρ, θα μετριάσει την επισιτιστική κρίση που ήδη αντιμετωπίζουν εκατομμύρια άνθρωποι σε αρκετές χώρες.
Η Άγκυρα, όπως είπε ο Ακάρ, θα εγγυάται για την ασφάλεια των πλοίων που θα μεταφέρουν τα σιτηρά ενώ τα υπόλοιπα συμβαλλόμενα μέρη θα ελέγχουν από κοινού τα φορτία.
Ωστόσο, ο ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες είπε ότι απαιτείται περισσότερη δουλειά πριν οριστικοποιηθεί η συμφωνία. ”Είδαμε να γίνεται ένα κρίσιμο βήμα προς τα εμπρός”, είπε ο ΓΓ σε δημοσιογράφους στη Νέα Υόρκη. ”Χρειαζόμαστε ακόμη πολλή καλή θέληση και δεσμεύσεις από όλα τα μέρη”.
Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι εμφανίστηκε πάντως αισιόδοξος κατά το τελευταίο διάγγελμά του: ”Η ουκρανική αντιπροσωπεία ανέφερε ότι υπήρξε πρόοδος. Τις επόμενες ημέρες θα συμφωνήσουμε για τις λεπτομέρειες με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ”.
Η Τουρκία και η Ουκρανία δήλωσαν ότι θα δημιουργηθεί κοινό κέντρο συντονισμού με τη Ρωσία και τα Ηνωμένα Έθνη.
″Το καθήκον αυτού θα είναι να παρακολουθεί και να συντονίζει την ασφάλεια της ναυσιπλοϊας στη Μαύρη Θάλασσα”, ανέφερε σε ανάρτηση στο Twitter ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου της Ουκρανίας, Ανρέι Γιερμάκ ενώ το ρωσικό υπουργείο Άμυνας δεν έχει κάνει κάποιο σχόλιο.
Το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Interfax επικαλέστηκε τον Πιότρ Ιλίτσεφ, επικεφαλής του τμήματος διεθνών οργανισμών στο υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας, ο οποίος είπε ότι η Μόσχα θέλει να ελέγχει και να επιθεωρεί η ίδια τα πλοία που θα προσεγγίζουν ουκρανικούς λιμένες για να φορτώσουν σιτηρά για να αποκλείσει ένα πιθανό λαθρεμπόριο όπλων.
Πριν τις τελευταίες ανακοινώσεις για την εξαγωγή σιτηρών, διπλωμάτες ανέφεραν ότι το υπό συζήτηση σχέδιο προέβλεπε ότι ουκρανικά σκάφη θα οδηγούσαν με ασφάλεια φορτηγά – πλοία στα λιμάνια της χώρας, για την παραλαβή του φορτίου, ότι η Ρωσία θα συμφωνούσε σε κατάπαυση πυρός κατά τη μεταφορά φορτίων και ότι η Τουρκία – με την υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών – θα αναλάμβανε την επιθεώρηση των πλοίων για να κατευνάσει τις ανησυχίες της Ρωσίας περί πιθανής παράνομής μεταφοράς όπλων.
Εκτός από μεγάλος παγκόσμιος προμηθευτής σιταριού, η Ρωσία είναι επίσης μεγάλος εξαγωγέας λιπασμάτων και η Ουκρανία σημαντικός παραγωγός καλαμποκιού και ηλιέλαιου. Μια συμφωνία θεωρείται ζωτικής σημασίας για την επισιτιστική ασφάλεια, ιδίως για τις αναπτυσσόμενες χώρες που ήδη δοκιμάζονται, και για τη σταθεροποίηση των αγορών.
Το Κίεβο και οι δυτικοί σύμμαχοί του κατηγορούν τη Ρωσία ότι επιδεινώνει μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση και τροφοδοτεί τον πληθωρισμό με τις ενέργειές του που μπλοκάρουν τις εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών. Η δε Μόσχα κατηγορεί την Ουκρανία, λέγοντας ότι αρνείται να αφαιρέσει νάρκες που έχει ποντίσει γύρω από την ακτογραμμή της που φυσικά συνιστούν απειλή για την ναυσιπλοϊα ναυτιλία. Επιπροσθέτως, υποστηρίζει ότι δυτικές κυρώσεις δυσκολεύουν τη Ρωσία να χρηματοδοτήσει και να ασφαλίσει τις δικές της θαλάσσιες μεταφορές εμπορευμάτων.
