Μία προς μία, οι πρεσβείες και τα διεθνή γραφεία στο Κίεβο έκλεισαν. Πτήσεις ακυρώθηκαν η μία μετά την άλλη, από τη στιγμή που οι ασφαλιστικές εταιρείες διστάζουν να καλύψουν τα αεροπλάνα που πετούν στην Ουκρανία. Επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων «στέγνωσαν» μέσα σε μερικές εβδομάδες.
Με τα στρατεύματα της Ρωσίας να περικυκλώνουν μεγάλο μέρος της χώρας, οι ουκρανικές επιχειρήσεις, μεγάλες και μικρές, δεν κάνουν πλέον σχέδια για το μέλλον – μετά βίας μπορούν να προβλέψουν τι θα συμβεί από εβδομάδα σε εβδομάδα.
Είναι η Ουκρανία, όχι η Ρωσία, της οποίας η οικονομία διαβρώνεται ταχύτερα υπό την απειλή του πολέμου. Ακόμη και πριν τα ρωσικά στρατεύματα εισέλθουν σε περιοχές που ελέγχονται από αυτονομιστές στα ανατολικά της χώρας και ο Βλαντιμίρ Πούτιν αναγνωρίσει την ανεξαρτησία τους, η Ουκρανία ήταν ο μεγαλύτερος χαμένος σε αυτή την κρίση.
Η συμπίεση της ουκρανικής οικονομίας είναι μια βασική αποσταθεροποιητική τακτική, σε αυτό που η κυβέρνησή της περιγράφει ως «υβριδικό πόλεμο», ο οποίος έχει σκοπό να καταστρέψει τη χώρα από μέσα.
Ο Ουκρανός πρόεδρος αντιμετωπίζει επίσης κυβερνοεπιθέσεις που χρηματοδοτούνται από το ρωσικό κράτος, ένα αυτονομιστικό κίνημα που υποστηρίζεται από τη Ρωσία και την απειλή 150.000 Ρώσων στρατιωτών που έχουν περικυκλώσει τη χώρα του από τρεις πλευρές.
Στα οικονομικά δεινά περιλαμβάνονται εστιατόρια που προμηθεύονται πλέον προϊόντα μόνο για τις λίγες επόμενες ημέρες, το πάγωμα της δημιουργίας μονάδας παραγωγής υδρογόνου που θα μπορούσε να βοηθήσει στον «απογαλακτισμό» της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο και αβέβαιες συνθήκες για τη ναυτιλία στη Μαύρη Θάλασσα, όπου τα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων πρέπει να προσεγγίζουν προσεκτικά την περιοχή που περιτριγυρίζεται από ρωσικά στρατιωτικά σκάφη.
Τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας λειτουργούν κανονικά προς το παρόν, αλλά είναι θέμα χρόνου να αρχίσουν να πλήττουν τη ναυτιλιακή βιομηχανία τα ίδια ασφαλιστικά προβλήματα που έχουν διακόψει τις περισσότερες εμπορικές πτήσεις.
Η Ουκρανία είναι ένας από τους κορυφαίους εξαγωγείς σιτηρών στον κόσμο, μεταφέροντας με τα πλοία της το 12% της παγκόσμιας προσφοράς σιταριού και το 16% του καλαμποκιού.
Η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών, Αναλένα Μπέρμποκ, αναγνώρισε ότι η συνεχής απειλή κατά της Ουκρανίας «έχει πολύ πραγματικές επιπτώσεις – στις επενδύσεις, στην εναέρια κυκλοφορία, στις θέσεις εργασίας και στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων». Οπως είπε η Ομάδα των Επτά (G7) υπουργών κορυφαίων βιομηχανικών χωρών υποσχέθηκε να διασφαλίσει ότι η Ουκρανία θα λάβει βοήθεια για τη χρηματοπιστωτική της σταθερότητα.
Nick Iwanyshyn via Reuters
Από την αρχή της κρίσης τον Ιανουάριο, το εθνικό νόμισμα (hryvnia), χάνει σταθερά την αξία του και σημείωσε βουτιά 1% μόνο την Τρίτη, αφότου η Ρωσία αναγνώρισε τις δύο αποσχισθείσες περιοχές υπό την ηγεσία των αυτονομιστών που υποστηρίζονται από τη Ρωσία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρόσφεραν την περασμένη εβδομάδα εγγύηση δανείου 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε δάνεια 1,3 δισεκατομμυρίων δολαρίων προς την Ουκρανία για την κάλυψη των χρηματοδοτικών της αναγκών φέτος.
Ωστόσο, μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου, ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, είπε ότι 12,5 δισεκατομμύρια δολάρια είχαν αποσυρθεί από λογαριασμούς στη χώρα. Την περασμένη εβδομάδα, κάλεσε τους βουλευτές και τους επιχειρηματίες που είχαν διαφύγει να επιστρέψουν. Περισσότερα από 20 τσάρτερ και ιδιωτικά τζετ έφυγαν από το Κίεβο την περασμένη εβδομάδα, μεταφέροντας μερικά από τα πιο εξέχοντα στελέχη της χώρας.
Οσο περισσότερο η κυβέρνηση προτρέπει τους πολίτες να μην πανικοβληθούν, τόσο πιο νευρικές είναι οι επιχειρήσεις.
Η αποσταθεροποίηση της οικονομίας της Ουκρανίας δεν είναι μια παρενέργεια της ρωσικής απειλής, αλλά η ουσία. Μειώνει την πίστη στην κυβέρνηση και αναγκάζει την Ουκρανία να αποσπάσει την προσοχή και τους πόρους από τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Είναι, είπε, ένας ουσιαστικός πυλώνας του «υβριδικού πολέμου» που διεξάγει η Ρωσία.
Οσο περισσότερο διαρκεί αυτή η ένταση και η κλιμάκωση, τόσο πιο αδύναμη μπορεί να γίνει η ουκρανική οικονομία.
Το Κέντρο Οικονομικών και Επιχειρηματικής έρευνας εκτίμησε αυτόν τον μήνα ότι η σύγκρουση με τη Ρωσία κόστισε στην Ουκρανία 280 δισεκατομμύρια δολάρια σε απώλεια ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος μεταξύ 2014 και 2020. Αυτές οι απώλειες να αναμένεται να αυξηθούν κι άλλο φέτος.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη ανακοίνωσαν μια σειρά περιορισμένων κυρώσεων την Τρίτη, συμπεριλαμβανομένης της στόχευσης πολλών Ρώσων αξιωματούχων και τραπεζών που χρηματοδοτούν τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις και θέτοντας περιορισμούς στην πρόσβαση της Μόσχας στα κεφάλαια και τις χρηματοπιστωτικές αγορές της ΕΕ. Πρόσθετα σχέδια για κυρώσεις στο εμπόριο των αυτονομιστικών περιοχών είναι απίθανο να έχουν μεγάλο αντίκτυπο σε αυτές ή στη Ρωσία, καθώς έχουν απομονωθεί σε μεγάλο βαθμό από τη διεθνή κοινότητα από το 2014.
Η Ρωσία, εξάλλου, ήδη πετυχαίνει αυτό που έχει αποκαλέσει «τον αργό στραγγαλισμό της Ουκρανίας».
Οι αεροπορικές εταιρείες αποχωρούν από το Κίεβο – δεν αποχωρούν από τη Ρωσία. Αυτή τη στιγμή ο Πούτιν παίρνει αυτό που θέλει χωρίς πόλεμο.
