18 Ιουνίου 2023. Καλό είναι να συγκρατήσουμε την ημερομηνία. Ένας χρόνος και κάτι. Τόσο μας χωρίζει από τις Προεδρικές εκλογές στην Τουρκία – εκτός εάν ο Ταγίπ Ερντογάν έχει διαφορετικά σχέδια και θελήσει να αιφνιδιάσει στο μεταξύ: Τους αντιπάλους του στην πολιτική σκηνή της γείτονος, εμάς που εσχάτως αποκαλεί ”απειλητικούς” γείτονες, τους Αμερικανούς, τους Ευρωπαίους και πάνω από όλα τους Τούρκους ψηφοφόρους, που πασχίζει να φέρει με τα νερά του βάζοντας ”όλα τα κόλπα πάνω στο τραπέζι”.
Γιατί μας νοιάζει; Σίγουρα όχι για να αποδώσουμε σε κίνητρα ”εσωτερικής πολιτικής κατανάλωσης” τα πάντα – όσα έχει ήδη εκστομίσει ο Τούρκος Πρόεδρος και όσα (πιθανόν πολύ περισσότερα) θα ακούσουμε από αυτόν και από τους πολιτικούς αντιπάλους του μέσα στον επόμενο χρόνο.
Αυτή είναι μία ολίγον απλοϊκή και οριζόντια ανάγνωση, στην οποία δεν θα συμφωνήσω. Ωστόσο, το πολιτικό – προεκλογικό παιχνίδι είναι μία πραγματικότητα στην Τουρκία, όπου οι επόμενες εκλογές (…στις 18 Ιουνίου 2023) αναμένεται να κρίνουν περισσότερα σε σύγκριση με τις δικές μας εθνικές εκλογές που κατά σύμπτωση θα συμπέσουν σχεδόν χρονικά, εφόσον δεν μας προκύψουν πρόωρες κάλπες.
Το παιχνίδι των δέκα ερωτήσεων
Η απάντηση του αρχηγού της τουρκικής αντιπολίτευσης, ο οποίος σπανίως γίνεται τίτλος στα ελληνικά ΜΜΕ, αυτή τη φορά δεν μπορούσε να περάσει απαρατήρητη: «Αν έχεις καρδιά, κάνε ένα βήμα στα κατεχόμενα και εξοπλισμένα (ελληνικά) νησιά. Εμείς θα στηρίξουμε», είναι η επίμαχη ατάκα του αρχηγού του CHP (ρεπουμπλικανικό κόμμα της Τουρκίας) που προκάλεσε αίσθηση στην Αθήνα – και δικαίως.
Ωστόσο, έχει σημασία να δούμε πως προέκυψε αυτή τη δήλωση.
Αργά το βράδυ της Τετάρτης, γύρω στις 23:00, ο Ερντογάν απευθύνθηκε στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΑΚΡ (κυβερνών κόμμα), θέτοντας δέκα ερωτήματα και βάλλοντας κατά της αντιπολίτευσης.
Όταν ξύπνησε το πρωί ο Κιλιτσντάρογλου, που δεν διακρίνεται για τα καλά αντανακλαστικά του, αποφάσισε να απαντήσει. Στις ερωτήσεις 3 και 4 του Ερντογάν απάντησε ως εξής (ακολουθούν οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις):
3. Ερντογάν: Είναι ο Κιλιτσντάρογλου στο πλευρό της πολιτικής του κράτους του απέναντι στη Σουηδία και τη Φινλανδία ή όχι;
Απάντηση Κιλιτσντάρογλου: Το ΝΑΤΟ είναι απαραίτητο για την Τουρκία, δεν θα φύγουμε από το ΝΑΤΟ. Οι ισχυρισμοί από τη Φινλανδία και τη Σουηδία είναι επίσης αληθείς. Γνωρίζουμε όμως ότι η διπλωματία γίνεται κεκλεισμένων των θυρών. Τα αποτελέσματα κρίνονται εκ των υστέρων. Αυτό κάνουν τα σοβαρά κράτη. Αυτό που κάνει (ο Ερντογάν) είναι δυνατό μόνο σε κράτη – φυλές. Θυσιάζεις τις εξωτερικές σχέσεις για ένα φτηνό εγχώριο παιχνίδι προπαγάνδας, αγνοώντας τη φήμη της χώρας σου για να πάρεις τρεις ή πέντε ψήφους.
4. Ερντογάν: Είναι ο Κιλιτσντάρογλου μαζί με την Τουρκία στις προσπάθειές της να δημιουργήσει μόνιμες οικονομικές ζώνες στη συνοριακή γραμμή σε Μεσόγειο και Αιγαίο ή όχι;
Απάντηση Κιλιτσντάρογλου: Η στάση μας είναι πολύ σαφής. Είναι επιτακτική ανάγκη να αυξήσουμε την πίεση σε Μεσόγειο και Αιγαίο. (όμως ο Ερντογάν συμπεριφέρεται ως εξής…) Πήρα μπροστά το πλοίο, μετά το τράβηξα πίσω, «μακάρι να μου τηλεφωνούσε ο Μπάιντεν» κλπ. Αυτά τα πράγματα δεν μπορούν να συμβαίνουν. Αν έχεις καρδιά (κύριε Ερντογάν), κάνε ένα βήμα στα κατεχόμενα και εξοπλισμένα. Εμείς θα στηρίξουμε.
Διαγωνισμός εθνικισμού και λαϊκισμού μέχρι τον Ιούνιο του 2023(;)
Η επίμαχη ατάκα του Κιλιτσντάρογλου προφανώς δεν πρέπει να μην αξιολογηθεί ως πρόκληση και ως επιθετική ρητορική. Είναι και προϊδεάζει για τις προθέσεις της πολιτικής παράτασης που εκπροσωπεί, από την οποία προερχόταν και η Τανσού Τσιλέρ – η πρωθυπουργός των Ιμίων…
Ο επόμενος χρόνος θα είναι πολύ δύσκολος γι αυτό ακριβώς: ο Ερντογάν έχει μόνο την εξωτερική πολιτική και τους λεονταρισμούς να ”πουλήσει” στους Τούρκους ψηφοφόρους. Τί να πει για την χρεοκοπημένη τουρκική οικονομία;
O Kιλιτσντάρογλου θα τον ακολουθήσει λέγοντας ”τα βλέπω”, όπως έκανε και σήμερα.
Ο εθνικιστής Μεβλούτ Μπαχτσελί, κυβερνητικός εταίρος του Ερντογάν σήμερα, θα κοιτάξει επίσης να αλιεύσει ψήφους εθνικιστών, αφού αυτός ειναι ο φυσικός του χώρος.
Είναι ένας επικίνδυνος διαγωνισμός εθνικισμού και λαϊκισμού που, ίσως, λήξει την επομένη των τουρκικών προεδρικών εκλογών, όταν ο νικητής θα επιδιώξει να ανοίξει διαύλους με την Αμερική και την Ευρώπη – ιδιαίτερα εάν ο νικητής δεν είναι ο Ερντογάν.
Ετοιμαστείτε να ζήσουμε μία πολύ μακρόσυρτη, πολύ φορτισμένη και πολύ επικίνδυνη ως εκ τούτου προεκλογική χρονιά στην Τουρκία, ενώ και εμείς εδώ θα ζούμε τη δική μας προεκλογική κούρσα. Δύσκολη συγκυρία, για καθαρά μυαλά και κρίσιμες αποφάσεις. Προσεχώς η συνέχεια.
