Ανατολική Μεσόγειος: Μπάιντεν και Μέρκελ παίρνουν θέσεις στο νέο τοπίο

Το νέο, απτό στοιχείο με βάση το οποίο καλούμαστε να διαβάσουμε την κατάσταση στην περιοχή είναι το κείμενο συμπερασμάτων της ΕΕ, όπου οι «27» – επιτέλους – κατόρθωσαν να συμφωνήσουν σε ένα σαφές και ισχυρό μήνυμα προς την Άγκυρα, ξεφεύγοντας από τα συνήθη θεωρητικά σχήματα. 

Είναι χαρακτηριστικό ότι η Άγκυρα έσπευσε να κάνει …την ανάγκη φιλοτιμία, εκφράζοντας αρχικά τα παράπονά της επειδή η ΕΕ επηρεάζεται από χώρες της περιοχής (εννοώντας την Ελλάδα και την Κύπρο) και κάνει «στενή ανάγνωση» της πραγματικότητας, όμως κατά τα άλλα βρήκε θετικά τα συμπεράσματα των «27» – γεγονός που μαρτυρά πως η πίεση στην τουρκική οικονομία έχει στριμώξει την πολιτική ηγεσία της γείτονος.

Εξίσου σημαντικό στοιχείο αποτελεί η πρώτη δημόσια παρέμβαση του νέου Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν στο πεδίο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων. Ωστόσο το μήνυμα στο οποίο πρέπει να σταθούμε περισσότερο, αναφέρεται στο κυπριακό: «Δεν το έχω ακόμα εγκαταλείψει», είναι η φράση-κλειδί που χρησιμοποίησε ο Μπάιντεν στην διαδικτυακή εκδήλωση του Λευκού Οίκου για τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, μιλώντας ενώπιον 100 προσωπικοτήτων της ομογένειας. Και είναι ένα μήνυμα που πρέπει να συγκρατήσουμε για πολλούς λόγους.

Μέρκελ: «Χαιρετίζουμε την αποκλιμάκωση αλλά…»

Η Τουρκία ήθελε – και θέλει – να κερδίσει χρήμα και εμπιστοσύνη από την ΕΕ, σε μία χρονική στιγμή που η οικονομία της κλιδωνίζεται επικίνδυνα, απειλώντας να συμπαρασύρει σε μία επικίνδυνη δίνη την κυβέρνηση και την δημοτικότητα του Ταγίπ Ερντογάν, δύο χρόνια πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2023.
Η Άγκυρα ποντάρει σταθερά στην στενή σχέση συνεργασίας με το Βερολίνο, καθώς οι οικονομικές αλληλοεξαρτήσεις είναι πολύ ισχυρές για να τις αγνοήσει η Άγκελα Μέρκελ. Ωστόσο, αυτή τη φορά η καγκελάριος έκανε το «κάτι παραπάνω» που ζήτησαν πιεστικά η Αθήνα και η Λευκωσία. Η ουσία είναι ότι οι ευρωτουρκικές σχέσεις θα προχωρήσουν «με υποσχετική», όπου η ΕΕ δεσμεύεται να λάβει αποφάσεις για την ισχυροποίηση της τελωνειακής ένωσης και την οικονομική συνεργασία τον ερχόμενο Ιούνιο, με την Τουρκία να μπαίνει εως τότε στο «μικροσκόπιο», καλούμενη να αποφύγει εντάσεις και μονομερείς παράνομες ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο (βλέπε έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ και στην ελληνική υφαλοκρηπίδα).
Η Μέρκελ εξέφρασε «ευγνωμοσύνη» για το γεγονός ότι τους τελευταίους μήνες έχει αποκλιμακωθεί η ένταση στην ανατολική Μεσόγειο και ευχαρίστησε την ΕΕ, αλλά και την Ελλάδα και την Κύπρο για το γεγονός ότι κατέστη δυνατό κατά την διάρκεια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να ληφθούν αποφάσεις σχετικά με τα επόμενα βήματα που αφορούν τον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης με την Τουρκία.
Εξίσου ενδιαφέρον είναι ότι εκφράζει ταυτόχρονα την ανησυχία της για την εξελίξεις στο εσωτερικό πολιτικό πεδίο στην Τουρκία, κυρίως για την πρόσφατη αποχώρηση της χώρας από την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Αυτό σημαίνει ότι η εσωτερική κατάσταση στην γείτονα και τα αντιδημοκρατικά ολισθήματα του Ερντογάν δεν θα περνούν στο εξής απαρατήρητα ή κάνοντας «στραβά μάτια» όπως συχνά συνέβη στο παρελθόν.
«Όλοι παρακολουθήσαμε την ένταση την προηγούμενη χρονιά στην ανατολική Μεσόγειο και είμαστε ευγνώμονες που φτάσαμε σε αποκλιμάκωση – και σε ό,τι αφορά την Ελλάδα και την Κύπρο», δήλωσε η καγκελάριος μετά το τέλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και συνέχισε: «Αυτό από τη μία πλευρά το χαιρετίσαμε, αλλά από την άλλη πλευρά στρέψαμε την προσοχή μας στην εσωτερική πολιτική και εκφράσαμε την ανησυχία μας, για παράδειγμα για το τι σημαίνει η έξοδος της Τουρκίας από την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης». Τόνισε ωστόσο ότι, παρά τις κάποιες φορές βαθιές διαφορές απόψεων, «το να μην συζητάμε δεν αποτελεί απάντηση», καθώς χρειάζονται επαφές με την Τουρκία σε όλα τα επίπεδα, προκειμένου να συζητώνται τα θέματα στα οποία υπάρχουν διαφωνίες, αλλά και για κοινά συμφέροντα. Κεντρικό σημείο, ανέφερε, αποτέλεσε η Δήλωση ΕΕ – Τουρκίας για το προσφυγικό, η οποία, όπως τόνισε, απέδειξε την αξία της.
Για τον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ – Τουρκίας, αποφασίστηκε να δοθεί εντολή προκειμένου να αναπτυχθούν περαιτέρω οι σχέσεις και τον Ιούνιο να ληφθούν ενδεχομένως νέες αποφάσεις. «Φυσικά θα δούμε πώς θα εξελιχθεί περαιτέρω η αποκλιμάκωση στην ανατολική Μεσόγειο», τόνισε η κυρία Μέρκελ και ευχαρίστησε για τις αποφάσεις τόσο τον πρόεδρο του Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον Ύπατο Εκπρόσωπο Τζουζέπ Μπορέλ, καθώς και την Ελλάδα και την Κύπρο, τις οποίες, όπως είπε, αφορούν κυρίως οι εντάσεις στην ανατολική Μεσόγειο και οι οποίες, ως γείτονες της Τουρκίας, είναι εκτεθειμένες σε αυτή την κατάσταση.

Μπάιντεν: «Δεν το εγκατέλειψα…»

Σε διαδικτυακή εκδήλωση για τον εορτασμό των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση που οργάνωσε ο Λευκός Οίκος, όπου συμμετείχαν περισσότερα από 100 μέλη της Ελληνοαμερικανικής κοινότητας, ο Αμερικανός πρόεδρος αναφέρθηκε στην τηλεφωνική συζήτηση που είχε με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, λέγοντας ότι θα έρθει να τον επισκεφτεί στην Ουάσιγκτον όταν θα το επιτρέψει ο κορονοϊός. Μάλιστα, δεν έκρυψε την επιθυμία του για την οικοδόμηση μιας ακόμα ισχυρότερης σχέσης για τη προώθηση των κοινών συμφερόντων που έχουν οι ΗΠΑ με την Ελλάδα, σημειώνοντας πως αυτό ήταν το βασικό θέμα που συζήτησε με τον πρωθυπουργό. «Υπό τη κυβέρνηση μου, θα είμαστε όσο πιο κοντά γίνεται. Σας το υπόσχομαι αυτό. Έχω δεσμευτεί να οικοδομήσουμε μια ισχυρότερη εταιρική σχέση από ό,τι ήδη έχουμε και να προωθήσουμε τα κοινά μας συμφέροντα. Αυτό ήταν το βασικό θέμα για το οποίο μιλήσαμε με τον πρωθυπουργό», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Με τη φράση «δεν το έχω εγκαταλείψει ακόμα», ο Τζο Μπάιντεν έκανε ειδική αναφορά στο Κυπριακό, καθώς υπενθύμισε ότι είχε συνεργαστεί για παρά πολλά χρόνια πάνω στο συγκεκριμένο θέμα με τον γερουσιαστή και στενό του φίλο Πολ Σαρμπάνη. «Ο Πολ με ενέπλεξε όταν προσπαθούσαμε να δούμε πως θα χειριστούμε την Κύπρο εδώ και πολλά χρόνια. Δεν το έχω ακόμα εγκαταλείψει (το Κυπριακό)», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος στους Έλληνες ομογενείς. Μεταξύ των παρευρισκόμενων ήταν ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος και οι βουλευτές Ντίνα Τάιτους, Τζον Σαρμπάνης και Γκας Μπιλιράκης, καθώς και ο λομπίστας Μάικ Μάνατος, ο οποίος πήρε ανοιχτή πρόσκληση από τον πρόεδρο για να τον επισκεφτεί, ο πατήρ Αλέξανδρος Καρλούτσος, ο Γιώργος Τσούνης και άλλα εξέχοντα στελέχη της ελληνοαμερικανικής κοινότητας.
Ο πρόεδρος Μπάιντεν εξέφρασε την λύπη του που δεν κατάφερε να φιλοξενήσει τους ομογενείς στην παραδοσιακή εκδήλωση που γίνεται κάθε χρόνο στον Λευκό Οίκο, λέγοντας «σας υπόσχομαι, το επόμενο έτος, με την πανδημία πίσω μας, θα έχουμε μια σημαντική γιορτή».

με πληροφορίες Hurriyet Daily News, ΑΠΕ