Το Μεξικό είναι η χώρα με τους περισσότερους θανάτους σε εργαζόμενους στα ΜΜΕ παγκοσμίως το 2020, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το ένα τρίτο των δημοσιογράφων που σκοτώθηκαν σε όλη την υφήλιο, σύμφωνα με την Επιτροπή Προστασίας Δημοσιογράφων (CPJ), η οποία ερευνά επιθέσεις εναντίον των εργαζομένων του Τύπου παγκοσμίως, όπως αναφέρει η Guardian.
Εννέα δημοσιογράφοι σκοτώθηκαν στο Μεξικό το 2020, αυξάνοντας τον αριθμό των νεκρών σε τουλάχιστον 120 από το 2000 μέχρι σήμερα. Τον περασμένο μήνα, τρεις δημοσιογράφοι δολοφονήθηκαν μέσα σε 10 ημέρες. Ο αριθμός των θανάτων του 2020 σημαίνει ότι οι Μεξικανοί δημοσιογράφοι είναι πλέον πιο πιθανό να σκοτωθούν στην λατινοαμερικανική χώρα σε σχέση με εκείνους που καλύπτουν πολέμους σε εμπόλεμες ζώνες.
Είναι η πρώτη φορά που η χώρα κατέχει αυτήν την αρνητική θέση από τότε που το CPJ άρχισε να παρακολουθεί τη βία κατά των μέσων ενημέρωσης το 1992.
«Το Μεξικό υφίσταται μια τεράστια και πολύπλευρη κρίση όσον αφορά την ελευθερία του Τύπου. Η κατάσταση έχει επιδεινωθεί σταθερά τα τελευταία χρόνια, με αποκορύφωμα αυτήν την αλγεινή εξέλιξη. Η κρίση οφείλεται κυρίως στην ατιμωρησία», δήλωσε ο Γιάν-Αλμπερτ Χούτσεν, εκπρόσωπος της CPJ στο Μεξικό, προσθέτοντας ότι τουλάχιστον το 90% των δολοφονιών δημοσιογράφων δεν επιλύονται ποτέ, ούτε οι υπεύθυνοι παραπέμπονται στη Δικαιοσύνη.
Το Μεξικό υπήρξε εδώ και πολύ καιρό το πιο επικίνδυνο μέρος για δημοσιογράφους εκτός μιας επίσημης ζώνης πολέμου. Κάποιοι ήλπιζαν ότι η κατάσταση αυτή θα βελτιωνόταν μετά την εκλογή του προέδρου Αντρέ Μανουέλ Λοπέζ Ομπραντόρ το 2018, ο οποίος δεσμεύτηκε να αντιμετωπίσει τη βία εναντίον δημοσιογράφων και να τερματίσει την ατιμωρησία για τους δράστες.
Ωστόσο, οι επιθέσεις εδώ και τρία χρόνια έχουν κλιμακωθεί εν μέσω μιας άνευ προηγουμένου εχθρότητας προς τα ΜΜΕ από τον ίδιο τον μεξικανό πρόεδρο, ο οποίος συχνά διοργανώνει μέχρι και… συνεντεύξεις Τύπου προκειμένου να υποτιμήσει ή να υποβαθμίσει ανεξάρτητους δημοσιογράφους.
Δύο από τους δημοσιογράφους που σκοτώθηκαν φέτος βρίσκονταν υπό ομοσπονδιακή προστασία αφού ανέφεραν απειλές για την ζωή τους. Η κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα μετά τις καταγγελίες τους και λίγο μετά δολοφονήθηκαν μαζί με τους σωματοφύλακές τους.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, 25 διεθνείς οργανισμοί ειδησεογραφικών μέσων, δημοσίευσαν μια σειρά για τις δολοφονίες δημοσιογράφων, που διερευνούν σχέσεις μεταξύ οργανωμένου εγκλήματος και κρατικών αξιωματούχων στο Μεξικό.
Δημοσιογράφοι που παρακολουθούνταν ακόμη και από μονάδες κατασκοπείας
Το «Cartel Project», υπό τη διεύθυνση του Forbidden Stories, ένα παγκόσμιο δίκτυο ερευνητικής δημοσιογραφίας, του οποίου η αποστολή είναι να συνεχίσει το έργο των δημοσιογράφων που απειλούνται, λογοκρίνονται ή σκοτώνονται, αποκάλυψε συνταρακτικές λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι δημοσιογράφοι παρακολουθούνταν ακόμη και από μονάδες κατασκοπείας, που φαίνονται φαινομενικά ότι δρουν για την αποτροπή του οργανωμένου εγκλήματος.
«Οι εγκληματικές ομάδες συγκρούονται συχνά με τις τοπικές αρχές, γεγονός που οδηγεί στους δημοσιογράφους όχι μόνο να γίνονται στόχος, αλλά και να μην βρίσκουν βοήθεια από τις αρχές που υποτίθεται ότι τους προστατεύουν. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση είχε κάνει ελάχιστα για να σταματήσει τη βία. Το αποτέλεσμα είναι η ατιμωρησία στη συντριπτική πλειοψηφία των εγκλημάτων κατά του Τύπου, που τροφοδοτούν και ενθαρρύνουν περισσότερες επιθέσεις εναντίον δημοσιογράφων», δήλωσε ο Χούτσεν. Η σχετική έκθεση καθιστά σαφές ότι «η ελευθερία του Τύπου δέχεται επίθεση όχι μόνο από εγκληματικές συμμορίες αλλά και από εκλεγμένους αξιωματούχους σε όλο τον κόσμο».
Σε παγκόσμιο επίπεδο, τουλάχιστον 30 δημοσιογράφοι σκοτώθηκαν μεταξύ Ιανουαρίου και μέσα Δεκεμβρίου 2020, σύμφωνα με το CPJ. Από αυτούς, 21 έγιναν στόχος σε αντίποινα για τη δουλειά τους. Είναι υπερδιπλάσιος αριθμός σε σχέση με τις δολοφονίες του 2019. Ο πραγματικός αριθμός δημοσιογράφων που γίνονται στόχος λόγω της δουλειάς τους θα μπορούσε να είναι σημαντικά υψηλότερος καθώς το CPJ συνεχίζει να ερευνά το κίνητρο πίσω από 15 άλλες δολοφονίες .
Μετά το Μεξικό, ακολουθούν το Αφγανιστάν και οι Φιλιππίνες, όπου υπάρχουν αντίστοιχες δολοφονίες για αντίποινα. Πρόσφατα, τρεις δημοσιογράφοι σκοτώθηκαν στην Ονδούρα, όπου ανώτερα μέλη της δεξιάς κυβέρνησης, που θεωρούνται βασικός σύμμαχος των ΗΠΑ, έχουν ισχυριστεί ότι συνδέονται με διεθνή δίκτυα διακίνησης ναρκωτικών, σύμφωνα με εισαγγελείς των ΗΠΑ.
