YurolaitsAlbert via Getty Images
Όσο αυξάνει η διείσδυση των ηλεκτρονικών αγορών άλλο τόσο αυξάνει και ο κίνδυνος απάτης ή αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, με αποτέλεσμα το 2019 οι καταγγελίες που έφτασαν στο Συνήγορο του Καταναλωτή, να ανέρχονται στο 12,3% επί του συνόλου, έναντι του 5,5% το 2012.
Συγκεκριμένα το 2018 οι αναφορές-υποθέσεις που αφορούσαν στο ηλεκτρονικό εμπόριο ανέρχονταν σε 814,ενώ το 2019 έφθασαν τις 1.396, όμως δεδομένης της στροφής των καταναλωτών λόγω πανδημίας στο ψηφιακό κανάλι αγορών μέσα στο 2020 παρατηρήθηεκ εκτόξευση των καταγγελιών. Σύμφωνα με τα καταγεγραμμένα στοιχεία έως τον Οκτώβριο, οι καταγγελίες καταναλωτών όσον αφορά τις ηλεκτρονικές αγορές ανήλθαν σε 2770.
Ο κύριος όγκος αυτών έχει οδηγηθεί στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή, η οποία έχει επιβάλλει ήδη μεγάλα πρόστιμα, ενώ κάποιες περιπτώσεις εξαπάτησης οδηγήθηκαν αρμόδιους Εισαγγελείς Πρωτοδικών.
Δεδομένου του νέου απαγορευτικού για το λιανεμπόριο (πλην σούπερ μάρκετ) και της βεβαιωμένης άνθησης του ηλεκτρονικού εμπορίου, τόσο τους προηγούμενους μήνες, όσο και στην παρούσα φάση, τόσο ο GRECA, ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτρονικού Εμπορίου, όσο και ο Συνήγορος του Καταναλωτή, δίνουν μια σειρά πρακτικών συμβουλών για ασφαλή κατανάλωση.
Κατ’αρχάς συστήνεται η αγορά από αξιόπιστα και γνωστά ηλεκτρονικά καταστήματα, τα οποία να διαθέτουν και πραγματική φυσική έδρα. Η ταυτότητα της επιχείρησης δεν αποδεικνύεται απλώς με ένα e-mail ή τηλέφωνο. Ένας καλός οδηγός είναι και η σήμανση μέλους του GRECA.
Επίσης πρέπει να ελέγχεται πριν από την πληρωμή ότι ο ιστότοπος παρέχει ασφαλή σύνδεση για τη μετάδοση ευαίσθητων δεδομένων, όπως στοιχείων πιστωτικών καρτών. Να βεβαιώνονται ότι το σύμβολο ασφαλούς μετάδοσης δεδομένων εμφανίζεται στο πεδίο «’διεύθυνση του προγράμματος περιήγησης» – browser με τη μορφή HTTPS. Με αυτό τον τρόπο διασφαλίζουν ότι το e-shop διαθέτει SSL (Secure Sockets Layer), δηλαδή πρωτόκολλο ασφαλούς μετάδοσης ευαίσθητων δεδομένων στο διαδίκτυο, ειδικά για αγορές με πιστωτικές-χρεωστικές κάρτες και paypal.
Σημαντική δικλείδα ασφαλείας είναι επίσης η δυνατότητα πληρωμής με αντικατοβολή, μια πρακτική που μοιάζει «ξεπερασμένη», αλλά στη ρηχή εγχώρια αγορά ηλεκτρονικού εμπορίου, αποδεικνύεται τελικώς σημαντική ως προς την ασφάλεια των αγορών.
Σε περίπτωση σοβαρών ενδείξεων προβληματικής συναλλαγής, οι καταναλωτές πρέπει να προβαίνουν άμεσα σε αμφισβήτηση προς τις τράπεζες ή τους οργανισμούς διενέργειας ηλεκτρονικών πληρωμών (πχ. paypal).
Τέλος, πάντα πρέπει να λαμβάνουν επιβεβαίωση της παραγγελίας, την οποία να φυλάσσουν μαζί με κάθε άλλο έγγραφο που σχετίζεται με αυτή. Αν χρειάζεται να επικοινωνήσουν με τον έμπορο, να προτιμούν το ηλεκτρονικό μήνυμα. Με αυτό τον τρόπο, σε περίπτωση προβλήματος, θα έχουν στη διάθεσή τους έμπρακτες αποδείξεις της επαφής-επικοινωνίας τους, καθώς και όλες τις λεπτομέρειες της συναλλαγής που έχουν συμφωνηθεί.
