Ολοκληρώθηκαν οι διερευνητικές διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στο Ντολμά Μπαχτσέ στην Κωνσταντινούπολη, οι οποίες διήρκεσαν λίγο παραπάνω από 3 ώρες. Όπως μετέδωσε η ΕΡΤ,επικαλούμενη πληροφορίες από το υπουργείο Εξωτερικών, συμφωνήθηκε ότι ο επόμενος γύρος των διερευνητικών θα διεξαχθεί στην Αθήνα.
Της ελληνικής αποστολής ηγείτο ο διπλωμάτης Παύλος Αποστολίδης και της τουρκικής ο Σεντάτ Ονάλ, υφυπουργός Εξωτερικών της γείτονος και ο Τσαγατάι Ερτσιγές (Δ/ντής αεροναυτιλιακών του τουρκικού ΥΠΕΞ). Στις διερευνητικές συμμετείχε και ο εκπρόσωπος του Τούρκου προέδρου Ιμπραήμ Καλίν.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Ταραντίλης: Οι διερευνητικές επαφές δεν είναι διαπραγματεύσεις, ούτε έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα
Αντικείμενο των επαφών, η διερεύνηση σημείων σύγκλισης για ενδεχόμενες μελλοντικές διαπραγματεύσεις αναφορικά με την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, βάσει του Διεθνούς Δικαίου.
Στις διερευνητικές επαφές, όπως κατ’ επανάληψη έχει τονίσει η ελληνική πλευρά, δεν συζητείται θέμα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών. Η Ελλάδα δεν διαπραγματεύται οποιοδήποτε θέμα αφορά την εθνική κυριαρχία. Η θέση της χώρας είναι σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Η απόφαση για την επέκταση των χωρικών υδάτων αποτελεί κυριαρχικό δικαίωμα της χώρας. Έχει καταστήσει σαφές πως διατηρεί στο ακέραιο το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών της υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια οπουδήποτε και οποτεδήποτε.
Η Ελλάδα έχει διαμηνύσει με σαφήνεια ότι προσέρχεται στον 61ο γύρο των διερευνητικών επαφών με αυτοπεποίθηση, «καλή τη πίστη», μηδενική αφέλεια, πνεύμα συνεργασίας, εποικοδομητικό κλίμα και την ελπίδα οι συνομιλίες να οδηγήσουν σε αποκλιμάκωση και η τουρκική πλευρά να προσέλθει με αντίστοιχο πνεύμα.
Οι δύο αντιπροσωπείες έπιασαν το νήμα των συζητήσεων από τον 60ό γύρο των διερευνητικών επαφών που διεξήχθησαν στην Αθήνα την 1η Μαρτίου του 2016.
Έπειτα από μια περίοδο τουρκικών προκλήσεων και παραβιάσεων και μετά τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ τον Δεκέμβριο όπου επισημάνθηκε η «ανάγκη συνεχούς αποκλιμάκωσης ώστε να καταστεί δυνατή η ταχεία επανέναρξη και η ομαλή συνέχιση των άμεσων διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας», στις 11 Ιανουαρίου η τουρκική πλευρά, ως οικοδέσποινα, πρότεινε την 25η Ιανουαρίου ως ημερομηνία διεξαγωγής τους, κάτι που αποδέχθηκε η Ελλάδα.
Σημειώνεται πως ο 61ος γύρος διεξάγεται σε λιγότερο από δύο μήνες από τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ της 25ης-26ης Μαρτίου, κατά την οποία ο ύπατος εκπρόσωπός της, Ζοσέπ Μπορέλ, θα υποβάλει την έκθεσή του σχετικά με την πορεία των πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, καθώς και σχετικά μέσα και επιλογές.
Χαιρετίζοντας την επανάληψη των διερευνητικών, ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ προειδοποίησε τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μελβούτ Τσαβούσογλου, κατά τη συνάντησή τους στις Βρυξέλλες την προηγούμενη εβδομάδα, ότι τέτοιες προσπάθειες πρέπει να διατηρηθούν και ότι οι προθέσεις και οι ανακοινώσεις πρέπει να μεταφραστούν σε ενέργειες.
Η διαδικασία των εμπιστευτικών διερευνητικών επαφών συμφωνήθηκε τον Μάρτιο του 2002, στο πλαίσιο της διαδικασίας της ελληνο-τουρκικής προσέγγισης που εγκαινιάσθηκε το 1999 και είναι άτυπες συνομιλίες και όχι διαπραγματεύσεις. Υπογραμμίζεται ότι κατά τις συνομιλίες δεν τηρούνται πρακτικά και ουδεμία πλευρά αναλαμβάνει υποχρεώσεις και δεσμεύσεις.
Σκοπός είναι να διερευνηθεί εάν και κατά πόσον υπάρχει κοινός τόπος και συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την έναρξη διαπραγματεύσεων που θα μπορούσαν ενδεχομένως να καταλήξουν σε συμφωνία για την υφαλοκρηπίδα και την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου.
Σε περίπτωση που διαφανεί ότι δεν καθίσταται δυνατή η εξεύρεση κοινού εδάφους, πάγια θέση της Ελλάδας, η οποία συνάδει απολύτως με το διεθνές δίκαιο και έχει τεθεί και ως κριτήριο στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, είναι η παραπομπή του ζητήματος στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ΔΔΧ).
Δεδομένου, όμως, ότι η Τουρκία δεν έχει αναγνωρίσει τη γενική υποχρεωτική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου, απαιτείται ειδική συμφωνία (συνυποσχετικό) που θα αποτελέσει τη νομική βάση για τη δικαιοδοσία του ΔΔΧ.
Εκτός από την Κωνσταντινούπολη, η τουρκική πλευρά έχει φιλοξενήσει τις διερευνητικές επαφές στην Άγκυρα, στην Αλικαρνασσό (Bodrum), στο Τσεσμέ (Κρήνη) και στη Σμύρνη, ενώ η Ελλάδα εκτός από την Αθήνα, στο Ναύπλιο και στη Θεσσαλονίκη.
Στις περίπου δύο δεκαετίες που έχουν περάσει από την πρώτη συνάντηση, έχουν διεξαχθεί 60 γύροι επαφών, χωρίς ωστόσο η περιοδικότητά τους να είναι δεδομένη. Υπήρξαν χρονιές κατά τις οποίες έγιναν περισσότεροι από δέκα γύροι επαφών και άλλες που έγινε μόνον ένας, ενώ την τελευταία πενταετία δεν υπήρξε κανένας. Χαρακτηριστικό είναι πως τα πρώτα χρόνια ήταν εντατικές, έως το τέλος του 2004 είχαν πραγματοποιηθεί 27 γύροι επαφών, στα τέλη του 2010 ανέρχονταν στους 48 και έφτασαν τους 60 την 1η Μαρτίου του 2016. Έπειτα από σχεδόν πέντε χρόνια, σήμερα πραγματοποιείται στην Κωνσταντινούπολη ο 61oς γύρος των διερευνητικών επαφών.
Συζήτηση για την Τουρκία στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων
Σύμφωνα με πληροφορίες, η συζήτηση στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων για την Τουρκία διεξήχθη κάτω από το θέμα των «Τρέχουσων Εξελίξεων».
Κατά τη συζήτηση, ο ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την Εξωτερική Πολιτική, Ζοσέπ Μπορέλ, και ο Γερμανός ΥΠΕΞ ενημέρωσαν για τις επαφές που είχαν με τον Τούρκο ΥΠΕΞ. Κύριο συμπέρασμα από τις επαφές τους ήταν ότι διαφάνηκε διάθεση από πλευράς Τουρκίας για ενίσχυση των ευρωτουρκικών σχέσεων. Είναι σε αυτό το πλαίσιο, που η Τουρκία φαίνεται να διέκοψε στην παρούσα φάση τις παραβιάσεις της στην Ανατολική Μεσόγειο, που ξεκίνησαν οι διερευνητικές επαφές με την Ελλάδα, ενώ η Άγκυρα δείχνει να έχει θετική διάθεση για εμπλοκή της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό και για επανέναρξη των συνομιλιών, αναφέροντας ότι «δεν είναι δογματικοί» ως προς τον επιδιωκόμενο στόχο των συνομιλιών.
Από τη συζήτηση, προκύπτει μια θετική πρώτη αποτίμηση για τις πρόσφατες δηλώσεις και ενέργειες της Τουρκίας. Όλοι, όμως, τόνισαν ότι η ΕΕ οφείλει να είναι επιφυλακτική και όχι αφελής αναμένοντας όπως η «επίθεση φιλίας» της Άγκυρας συνοδεύεται από συγκεκριμένα βήματα, με συνέχεια, συνέπεια και σε βάθος χρόνου.
Μέσα στο πλαίσιο της συζήτησης, εκφράστηκε η εκτίμηση ότι η «νέα» προσέγγιση της Τουρκίας ενδεχομένως να οφείλεται στους ακόλουθους παράγοντες: (1) την απειλή των κυρώσεων (2) την οικονομική κατάσταση στη χώρα και (3) την εκλογή Biden στις ΗΠΑ.
Η Ελληνική πλευρά τόνισε ότι απομένει να γίνουν απτά βήματα ουσιαστικής προόδου σε θέματα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τη χώρα μας, όπως η συνεχιζόμενη τουρκική παραβατικότητα, το casus belli, η μη συμμόρφωση προς το Διεθνές Δίκαιο και ιδιαίτερα το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, που αποτελεί μέρος του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου.
Με τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτη Σχοινά συναντήθηκε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, στο περιθώριο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ στις Βρυξέλλες.
«Συζητήσαμε για τις ευρωτουρκικές σχέσεις και για θέματα μετανάστευσης» ανέφερε σε ανάρτησή του στο Twitter ο κ. Δένδιας.
Ικανοποίηση Ε.Ε. – ΗΠΑ
Σημαντικό βήμα χαρακτήρισε την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών της Ελλάδας με την Τουρκία, ο ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου μετά την ολοκλήρωση του Συμβουλίου των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ.
«Συζητήσαμε όλες τις πτυχές της σχέσης μας με την Τουρκία, όπως αναφέρονται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου του Δεκεμβρίου, συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων. Καταγράψαμε το σημαντικό μήνυμα που εστάλη από όταν έγινε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο από τις τουρκικές αρχές» ανέφερε ο Ζοζέπ Μπορέλ και προσέθεσε ότι «επαναβεβαιώσαμε τη σημασία της δέσμευσης με την Τουρκία για να παγιώσουμε διάλογο και συνεργασία».
«Σήμερα, είναι η αρχή των διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, είναι σημαντικό βήμα» υπογράμμισε ο Ύπατος Εκπρόσωπος και σημείωσε ότι «θα είναι ίσης σημασίας η επανέναρξη των συνομιλιών για το κυπριακό».
Επιπροσθέτως, ο Ζοζέπ Μπορέλ επισήμανε ότι η λίστα των μέτρων δεν είναι έτοιμη «αλλά δεν έχει μπει στην άκρη. Η δουλειά συνεχίζεται».
«Θα συνεχίσουμε τη δέσμευσή μας με την Τουρκία εν όψει της έκθεσης που πρέπει να παρουσιάσουμε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Μάρτιο μαζί με την Κομισιόν, λαμβάνοντας πολύ υπόψη τα συμπεράσματα του Δεκεμβρίου και πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα τις επόμενες εβδομάδες από κάθε άποψη» συμπλήρωσε.
Όσον αφορά την επίσκεψη του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών στις Βρυξέλλες, ανέφερε «είδαμε όλα τα ζητήματα τα οποία δημιούργησαν πολλές ταραχές στη σχέση μας το 2020 και τα δύο μέρη συμφώνησαν στην ανάγκη να ξεπεράσουν αυτές τις δυσκολίες και να κοιτάξουν για έναν καλύτερο τρόπο να μοιραστούν τις ανησυχίες, να συνεργαστούν και να έχουν καλύτερη γειτονία».
«Είμαι χαρούμενος να πω ότι σήμερα, η ενόχληση που δηλητηρίασε τη ζωή το περασμένο καλοκαίρι και το φθινόπωρο, έχει σταματήσει» σημείωσε ο κ. Μπορέλ και προσέθεσε ότι συμφώνησαν και τα δύο μέρη να το κρατήσουν αυτό και να το χρησιμοποιήσουν θετικά για να προσπαθήσουν να φτάσουν σε συμφωνίες .
«Σήμερα, οι συνομιλίες μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας ξεκίνησαν και ελπίζουμε ότι μέχρι τα μέσα – τέλη Φεβρουαρίου η πρώτη επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό θα γίνει επίσης» επισήμανε και τόνισε ότι « η ανησυχία μου είναι ότι πρέπει να διατηρήσουμε αυτό το μομέντουμ, για όλα τα ζητήματα που το 2020 ήταν δύσκολα» και κατέληξε λέγοντας ότι όλα πρέπει να μείνουν ήρεμα για να υπάρχει καλό κλίμα.
Την ικανοποίηση της Ουάσιγκτον για την επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας εξέφρασε ο νέος εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Νεντ Πράις.
Oπως σημείωσε σε ανάρτηση του στο Twitter: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες χαιρετίζουν την επανέναρξη των διερευνητικών συνομιλιών μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας στην Κωνσταντινούπολη, σήμερα, και τη δέσμευση των δύο κυβερνήσεων σε αυτή τη διαδικασία. Υποστηρίζουμε όλες τις προσπάθειες για τη μείωση των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο».
