Eurokinissi
Πριν από δύο έτη η Κυβέρνηση ψήφισε τονΝ. 4662/2020 για την αναδιάρθρωση της Πολιτικής Προστασίας, εγγυώμενη την ικανότητα έγκαιρης και αποτελεσματικής ανταπόκρισης σε παντός είδους καταστάσεων έκτακτης ανάγκης από φυσικές και λοιπές καταστροφές.
Μάλιστα, για να προβεί στο εγχείρημα αυτό έγινε επίκληση της διαπιστούμενης αυξητικής τάσης του πλήθους, της έντασης και της έκτασης των φυσικών καταστροφών, των οποίων τις τραγικές (φονικές και καταστροφικές) συνέπειες έχει βιώσει πρόσφατα με το Μάτι αλλά και έως σήμερα με τον «Ιανό», τη «Μήδεια» και τώρα την «Ελπίδα».
Έτσι, θέσπισε με τον ως άνω νόμο ένα σύγχρονο, ευέλικτο και αποτελεσματικό, σύμφωνα με την Εισηγητική Έκθεση αυτού, Εθνικό Μηχανισμό Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων, που να εγγυάται, μεταξύ άλλων, την ασφάλεια της ζωής των ανθρώπων και της περιουσίας τους.
Συνεχίζοντας δε στην ίδια ως άνω Έκθεση, επικαλέστηκε, εν όψει της κλιματικής κρίσης, ότι το προϊσχύσαν θεσμικό και νομικό πλαίσιο Πολιτικής Προστασίας (Ν. 3013/2002, όπως ίσχυσε με τον Ν. 4249/2014) «θεωρήθηκε απαρχαιωμένο και μη δυνάμενο να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις και προσδοκίες της ελληνικής κοινωνίας, αφού καταδείχθηκαν λειτουργικές αδυναμίες και διαρθρωτικές αγκυλώσεις σε επίπεδο συντονισμού…».
Η εφαρμογή του ως άνω νόμου Ν. 4662/2020 ανεστάλη – και έως σήμερα δεν ισχύει – με το άρθρο 4, παρ. 4 της από 14-3-2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, σύμφωνα με την οποία αναβίωσε με απόφαση του ΓΓΠΠ (αρ. πρωτ. 8778/14-3-2020), το προηγούμενο νομικό πλαίσιο, αυτό που κατά τα ανωτέρω κρίθηκε ουσιαστικά ως ακατάλληλο για την προστασία της ζωής και περιουσίας των πολιτών.
Κι αυτό γιατί δεν έχουν εκδοθεί έως σήμερα οι απαιτούμενες κανονιστικές πράξεις και δεν έχουν υλοποιηθεί οι σχετικές διαδικασίες, όπως η λειτουργία των 13 (ένα σε κάθε Περιφέρεια) Περιφερειακών Κέντρων Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας (ΠΕΚΕΠΠ).
Παρά τα προεκτεθέντα φαινόμενα δυσλειτουργίας του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας, εξαιτίας της συνύπαρξης και εφαρμογής δύο νομικών πλαισίων (προηγούμενο και νέο / ανεφάρμοστο), με διαφορετική δομική συγκρότηση (διαφορετική φιλοσοφία, όργανα, λειτουργίες, διαδικασίες κλπ), που ούτως ή άλλως δημιουργούν φαινόμενα δυσλειτουργίας, στην πρόσφατη χιονόπτωση / κακοκαιρία «Ελπίς», το θλιβερό φαινόμενο του απαράδεκτου για ένα πολιτισμένο κράτος και αναποτελεσματικού συντονισμού, της εύρυθμης λειτουργίας του κράτους και γενικώς της διαχείρισης της χιονόπτωσης με τηνκωδική ονομασία «Ελπίδα»,από το Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας(με τον όρο αυτό νοείται το σύνολο των δυνάμεων πολιτικής προστασίας, όπως ΓΓΠΠ, ΠΣ, ΕΛΑΣ, ΕΔ, ΕΚΑΒ, Περιφέρειες, Δήμοι κλπ φορέων που εμπλέκονται στις φυσικές καταστροφές), ο οποίος λειτουργεί υπό τη διοίκηση και ευθύνη του νεοπαγούς Υπουργείου Πολιτικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, στις αρμοδιότητες του οποίου μεταξύ άλλων περιλαμβάνεται η διαχείριση φυσικών καταστροφών και την συνακόλουθη κατάρρευση του Κράτους), οφείλεται, πέραν άλλων ευθυνών σε επίπεδο πρόληψης, στην πλημμελή και αναποτελεσματική διαχείριση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης εξαιτίας των χιονοπτώσεων Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (Το ΠΣ που αποτελεί τον κυριότερο επιχειρησιακό βραχίονα πολιτικής προστασίας, υπάγεται στη ΓΓΠΠ).
Στη διαρθρωτική και λειτουργική δομή του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας το σημαντικότερο ρόλο κι αποστολή για την ανάλυση, αξιολόγηση και εκτίμηση του εκάστοτε κινδύνου εξαιτίας φυσικών καταστροφών και τη λήψη ορθών κι ενδεδειγμένων κάθε φορά επιχειρησιακά αποφάσεων, έτσι ώστε να υπάρξει αποτελεσματικός συντονισμός όλων των εμπλεκομένων δυνάμεων πολιτικής προστασίας διαδραματίζει το Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Διαχείρισης Κρίσεων (Ε.Σ.ΚΕ.ΔΙ.Κ).
Η κατάρρευση του μηχανισμού πολιτικής προστασίας λοιπόν σε μια φυσική καταστροφή, όπως συνέβη και με τις καλοκαιρινές καταστροφικές πυρκαγιές, αρχίζει αντικειμενικά και είναι σχεδόν προδιαγεγραμμένη, από τον τρόπο λειτουργίας του συγκεκριμένου Συντονιστικού Κέντρου της Πολιτικής Προστασίας, όπου λαμβάνονται καίριες και σοβαρές για την ανθρώπινη ζωή αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων, όπως του Υπουργού, Υφυπουργού και Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, διαχέονται και εφαρμόζονται στο επιχειρησιακό πεδίο, λχ στην ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟ, στη ΝΕΑ ΟΔΟ κλπ.
Στο νέο επί της οδού Λ. Κηφισίας αρ. 37 Κτίριο, που στεγάζεται το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, το Υφυπουργείο Πολιτικής Προστασίας, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, το Επιτελείο ΠΣ, πρόσφατα (επί Υφυπουργού κ. Χαρδαλιά) μετεγκαταστάθηκε η Διοίκηση του Ε.Σ.ΚΕ.ΔΙ.Κ, όχι όμως κατά το λειτουργικό και επιχειρησιακό τμήμα του Συντονιστού Κέντρου Πολιτικής Προστασίας, δηλαδή οι τηλεφωνητές και οι εκφωνητές / ασυρματιστές του199 και του 112, – αυτοί που έχουν ουσιαστικά πληροφόρηση, εικόνα και άμεση αντίληψη από το επιχειρησιακό πεδίο και ενημερώνουν τα αρμόδια όργανα για τη λήψη αποφάσεων – που παρέμειναν στο Χαλάνδρι (Μ. Ασίας), εκεί δηλαδή που λειτουργούσε για πάρα πολλά χρόνια το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων.
Έτσι λοιπόν σε άλλο κτίριο (η ενημέρωση και διαχείριση) ενημερώνονται από τα παραπάνω όργανα για όλα τα περιστατικά αρμοδιότητας πολιτικής προστασίας και εν προκειμένω τις φυσικές καταστροφές και διαβιβάζουν εντολές στις δυνάμεις πολιτικής προστασίας και σε άλλο κτίριο (το Στρατηγείο) βρίσκονται και λειτουργούν τα αρμόδια κατά νόμο όργανα Πολιτικής Προστασίας για τη λήψη των αναγκαίων αποφάσεων.
Η προαναφερόμενη δυσλειτουργία – και συνακόλουθα επιχειρησιακή παθογένεια – του Συντονιστικού Κέντρου της Πολιτικής Προστασίας, αποτελεί πέραν άλλων πολλών λαθών και παραλείψεων τη βάση από την οποία εκπήγασαν όλα τα άλλα σε επιχειρησιακό επίπεδο προβλήματα, – αναμενόμενα από την παραπάνω πρωτοτυπία στη λειτουργία Επιχειρησιακού / Συντονιστικού Κέντρου Υπηρεσίας Σωμάτων Ασφαλείας – που οδήγησαν προχτές στην για μια άλλη φορά κατάρρευση του κρατικού μηχανισμού και έθεσαν σε κίνδυνο πέρα από τις περιουσίες και τη ζωή των πολιτών που εγκλωβίστηκαν στα χιόνια και άλλων, ενώ παρέμειναν επί πολλές ώρες χωρίς ρεύμα πολλά νοικοκυριά.-
***
Ανδριανός Γκουρμπάτσης
Αντιστράτηγος – Υπαρχηγός ΠΣ, ε.α, Νομικός
Δικαστικός Πραγματογνώμονας
