Παρά το γεγονός του ότι οι «καραντίνες» ευνόησαν την αγορά βιβλίου, εν τούτοις η ζήτηση δεν ήταν ικανή να αντιστρέψει την πτωτική πορεία που καταγράφεται εδώ και μια δεκαετία.

Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΣΔΕΛ, το γεγονός του ότι η ελληνική αγορά βιβλίου εκπροσωπείται κυρίως από τα φυσικά βιβλιοπωλεία, τα οποία παρέμειναν κλειστά για μεγάλο διάστημα, δεν ευνόησε τελικώς τις πωλήσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, δεύτερο τρίμηνο του 2020 (διάστημα που κατά το μεγαλύτερο μέρος ίσχυε το lockdown), ο κύκλος εργασιών στο σύνολο των επιχειρήσεων λιανικής πώλησης βιβλίων υποχώρησε κατά 19,4% σε σχέση με το β’ τρίμηνο 2019 και κατά 9% σε σχέση με το α’ τρίμηνο 2020.

Αντίθετα, τον Αύγουστο ο κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων λιανικής πώλησης βιβλίων ενισχύθηκε κατά 14,2% σε σχέση με τον Αύγουστο του 2019 ενώ αύξηση 20% κατεγράφη στον τζίρο της κατηγορίας βιβλία- χαρτικά- λοιπά είδη τον Οκτώβριο, δηλαδή λίγο πριν το δεύτερο lockdown και μετά την έναρξη της εκπαιδευτικής χρονιάς. Μια ανάσα πήραν τα βιβλιοπωλεία λίγο πριν τα Χριστούγεννα, ωστόσο, ο τζίρος δεν έχει ακόμη αποτυπωθεί πλήρως. Σύμφωνα με εκτιμήσεις εκδοτών και παραγόντων της αγοράς βιβλίου, το δεύτερο γενικό απαγορευτικό – παρά το χριστουγεννιάτικο άνοιγμα – είχε επιφέρει πτώση πωλήσεων έως και 30%.

Το 2020 έρχεται να προστεθεί σε μια πολύ κακή δεκαετία, καθώς την περίοδο 2011-2019 εξαφανίσθηκε από τον χάρτη το 35% των επιχειρήσεων που είχαν ως κύρια δραστηριότητα τη λιανική πώληση βιβλίων. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, από 2.484 επιχειρήσεις το 2011 στο τέλος του 2019 είχαν μείνει 1.614. Η μεγαλύτερη μείωση καταγράφηκε το 2018 (-8,4%) και το 2015 (-7,3%).  Ο κύκλος εργασιών υποχώρησε το 2019 στα 229,9 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας μείωση 25,6% σε σύγκριση με το 2011, που είχε διαμορφωθεί στα 308,9 εκατ. ευρώ, με τη μεγαλύτερη πτώση να σημειώνεται το 2012 (-19,6%) και το 2015 (-4,6%).  

Σύμφωνα με έρευνα του ΟΣΔΕΛ για την εκδοτική δραστηριότητα την τριετία 2017-2019 προκύπτει πως το σύνολο των τίτλων με νέο ISBN, άγγιξε τις 30.990. Οι 3 στους 4 τίτλους με νέο ISBN (75%, 23.795 τίτλοι), εκδόθηκαν μόνο σε έντυπη μορφή, ενώ οι τίτλοι που εκδόθηκαν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή (519), αντιπροσωπεύουν μόλις το 2% του συνολικού αριθμού νέων τίτλων. Σχεδόν 1 στους 4 τίτλους (23%, 7.451 τίτλοι) εκδόθηκαν, ταυτόχρονα, και σε έντυπη και σε ηλεκτρονική μορφή. 

Σε ό,τι αφορά τα συνολικά έσοδα των εκδοτικών επιχειρήσεων την τριετία 2017-2019 εκτιμώνται, σε 690 εκατ. ευρώ. Από αυτό το ποσό το 78% συγκεντρώθηκε σε 128 εκδοτικές επιχειρήσεις (ποσοστό 10,1% του συνόλου), το 8% των εκδοτικών επιχειρήσεων εμφάνισε έσοδα σε βάθος τριετίας άνω του 1 εκατ. ευρώ, ενώ το 26% (1 στις 4), από 150.000 ευρώ έως 999.999 ευρώ. Ωστόσο, το 50% των εκδοτικών επιχειρήσεων εμφανίζει έσοδα, λιγότερα από 150.000 ευρώ.

Το 23% των εσόδων προήλθε από την πώληση πανεπιστημιακών/επιστημονικών, το 17% από την πώληση βιβλίων λογοτεχνίας, το 14% από την πώληση σχολικών, το 9% από την πώληση παιδικών/εφηβικών βιβλίων, το 37% από πωλήσεις βιβλίων γενικού περιεχομένου (τεχνικά, πρακτικά, κτλ.), το 0,1% από πώληση δικαιωμάτων και μόλις το 2% από πωλήσεις βιβλίων σε ηλεκτρονική μορφή (e-books). Οι συνολικές πωλήσεις βιβλίων, κατά την τριετία 2017-2019, προέρχονται κυρίως από τα βιβλιοπωλεία, σε ποσοστό 28%, το χονδρικό εμπόριο, σε ποσοστό 25% και τους φορείς του Δημοσίου (Εύδοξος), σε ποσοστό 21,3%. 

Από την κατανομή των εσόδων προκύπτει, ότι η διείσδυση του ηλεκτρονικού εμπορίου στο χώρο του βιβλίου παραμένει στην Ελλάδα ισχνή, στο βαθμό που μόλις το 6,3% των πωλήσεων πραγματοποιείται μέσω αυτού, αν και το 2020 η εκτίναξη των ηλεκτρονικών αγορών, ενδεχομένως να αύξησε σημαντικά το εν λόγω ποσοστό.





ΠΗΓΗ