Το φαινόμενο της μακροχρόνιας μίσθωσης δεν είναι παροδικό. Αναδεικνύεται σε διαχρονικό, έχοντας και τις δύο όψεις, τη θετική και την αρνητική. Και οι δύο αυτές, όψεις, εμφανίζονται χαρακτηριστικά στη νέα έρευνα του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ) με θέμα: «Προσφορά καταλυμάτων σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης – συγκριτικά μεγέθη στον τουρισμό και στην κτηματαγορά».
Η έρευνα αυτή, αποκαλύπτει ότι η ποσοστιαία κατανομή μεταξύ κλινών σε καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης και κλινών σε ξενοδοχεία για την περίοδο Ιούλιος 2019 – Ιούνιος 2020, είναι ακριβώς ίση.
Και για να επιστρέψω στις δύο όψεις, η θετική έγκειται στο γεγονός ότι η προσφορά κλινών βραχυχρόνιας μίσθωσης, πράγματι καλύπτει και περιοχές όπου δεν υπάρχουν ξενοδοχεία, ότι συνεισφέρει στα οικονομικά εκείνων που νοικιάζουν την εξοχική κατοικία ή μια δεύτερη κατοικία, όμως η αρνητική πλευρά, εμφανίζει σε πολλές περιοχές της χώρας οι κλίνες από βραχυχρόνια μίσθωση να είναι περισσότερες από εκείνες των ξενοδοχείων, ότι ακόμα και τώρα εισοδήματα δεν δηλώνονται, ενώ υπάρχει και ο αθέμιτος ανταγωνισμός, συνεπεία του προηγουμένου. Κι επιπλέον, η δραστηριότητα της βραχυχρόνιας μίσθωσης, δεν λειτουργεί, πλέον, με την αρχική φιλοσοφία, για λίγες ημέρες, αλλά αποτελεί πάγια δραστηριότητα, όλο το χρόνο.
Σύμφωνα με τη μελέτη, στο σύνολο της χώρας, την περίοδο Ιούλιος 2019 – Ιούνιος 2020 υπήρξαν διαθέσιμα στις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης Airbnb και HomeAway, 179.000 καταλύματα με 854.000 κλίνες. Διευκρινίζεται ότι έχουν ληφθεί υπόψιν μόνο καταλύματα που υπήρξαν διαθέσιμα στις πλατφόρμες Airbnb και HomeAway, έστω και μια μέρα την εξεταζόμενη περίοδο. Συνεπώς, τα ανωτέρω μεγέθη απεικονίζουν τη μέγιστη δυναμικότητα των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι για 12 μήνες υπήρχαν συνεχώς διαθέσιμα 179.000 καταλύματα με 854.000 κλίνες.
Αξίζει να επισημανθεί ότι από τα 179.000 καταλύματα, το 89% ήταν αυτόνομα καταλύματα, το 2% δωμάτια ξενοδοχείων και το 9% ιδιωτικά δωμάτια σε μεγαλύτερο κοινόχρηστο σπίτι ή διαμέρισμα. Από τα 179.000 καταλύματα, ο κύριος όγκος συσσωρεύεται στην Αττική (18%), στις Κυκλάδες (17%), στην Κρήτη (17%) και στο Ιόνιο (14%), ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει το χαμηλό ποσοστό στα Δωδεκάνησα (5%). Παρόμοια είναι η εικόνα και στις διαθέσιμες κλίνες, όπου ο κύριος όγκος συγκεντρώνεται στην Κρήτη (18%), στις Κυκλάδες (17%), στην Αττική (17%) και στο Ιόνιο (14%). Στις Κυκλάδες – όπου ο αριθμός των καταλυμάτων είναι στα ίδια επίπεδα με την Αττική και την Κρήτη, αλλά λόγω του μεγαλύτερου μέσου μεγέθους οι Κυκλάδες υπερτερούν της Αττικής σε υπνοδωμάτια και κλίνες, και είναι ισοδύναμης δυναμικότητας με την Κρήτη, υπάρχουν 3 φορές περισσότερα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης και 3,5 φορές περισσότερες κλίνες απ’ ότι στα Δωδεκάνησα.
Σε ορισμένες Περιφέρειες, οι διαθέσιμες κλίνες σε καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης είναι περισσότερες από τις αντίστοιχες σε ξενοδοχεία: στις Κυκλάδες το 73% των διαθέσιμων κλινών είναι σε καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, στην Αττική το 69%, στην Πελοπόννησο το 66%, στο Ιόνιο το 54% και στη Θεσσαλία το 52%. Αντίθετα, στα Δωδεκάνησα είναι μόλις το 20%, ενώ στην Κρήτη το 44%.
Το ΙΝΣΕΤΕ, μελετώντας την εξελικτική πορεία των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης στην αγορά, φαίνεται ότι από τα 179.000 καταλύματα που υπήρξαν διαθέσιμα την περίοδο Ιούλιος 2019 – Ιούνιος 2020, μόλις το 38% των καταλυμάτων πρωτοεμφανίστηκαν στην πλατφόρμα πριν το 2017. Δηλαδή μεγάλο ποσοστό των καταλυμάτων που εμφανίζονται διαθέσιμα, οφείλεται ξεκάθαρα σε εμπορική δραστηριότητα με διαχρονική πορεία. Το 31% των καταλυμάτων εμφανίστηκε το 2019 και στις αρχές του 2020, προφανώς λόγω της σημαντικής αύξησης της τουριστικής δραστηριότητας τα έτη 2017 και 2018 που συνεχίστηκε και το 2019.
Επίσης, τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης αντιστοιχούν στο 13% των εξοχικών και δευτερευουσών κατοικιών της χώρας. Τα ποσοστά αυτά είναι πολύ πιο υψηλά στις Κυκλάδες (59%), το Ιόνιο (56%), τα Δωδεκάνησα (39%) και την Κρήτη (36%).
Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ, όλα τα παραπάνω επιβεβαιώνουν ότι η βραχυχρόνια μίσθωση στη χώρα μας, κινείται σε επαγγελματικό πλαίσιο εμφανίζοντας υψηλή τουριστική δραστηριότητα. Δεν αποτελεί πλέον αποκλειστικά δραστηριότητα εκμετάλλευσης κάποιων αχρησιμοποίητων πόρων για λίγο επιπλέον εισόδημα, αλλά αντιθέτως, με την επαγγελματική διαχείριση και αξιοποίηση των σχετικών πλατφορμών, αποτελεί δραστηριότητα που διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του τουριστικού προϊόντος της χώρας, ιδιαίτερα σε ορισμένες σημαντικές τουριστικές περιοχές όπως είναι οι Κυκλάδες, η Αττική και το Ιόνιο, όπου οι διαθέσιμες κλίνες βραχυχρόνιας μίσθωσης υπερβαίνουν, εν δυνάμει, και τις διαθέσιμες κλίνες σε ξενοδοχεία. Τα υψηλά ποσοστά Instantbook (πάνω από 90% σε κάθε Περιφέρεια) και ο σημαντικός αριθμός Superhosts καταδεικνύουν την ολοένα και αυξανόμενη επαγγελματική διαχείριση επιχειρηματικού τύπου, καθώς ο χρόνος αναμονής για την επιβεβαίωση μιας κράτησης ελαχιστοποιείται, θέτοντας τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης ανταγωνιστές για τα ξενοδοχεία και τις λοιπές επιχειρήσεις διαμονής.
