Η παγκόσμια οικονομία ανακάμπτει μετά την πανδημία, αλλά οι τιμές εκτοξεύονται στα ύψη

Η αυτοκινητοβιομηχανία Volkswagen, η αεροπορική εταιρεία Airbus και ο ενεργειακός κολοσσός Shell δημοσίευσαν όλοι τους οικονομικά κέρδη την Πέμπτη, αντανακλώντας ένα γενικά καλό μομέντουμ μεταξύ των ευρωπαϊκών εταιρειών που αναδύονται από την πανδημία του κορονοϊού. 

Οι ευρωπαϊκές μετοχές σημείωσαν υψηλά ρεκόρ, παίρνοντας το σύνθημα από τη θετική προοπτική και τις αυξημένες επενδύσεις που προσφέρονται από πολλές εταιρείες, οι οποίες κατέγραψαν μια από τις πιο πολυάσχολες ημέρες στο οικονομικό τους ημερολόγιο.

Υπήρχαν, βέβαια, και ορισμένα σύννεφα στον ορίζοντα – τα ισχυρά νούμερα πωλήσεων του ελβετικού ομίλου τροφίμων Nestle και της ζυθοποιίας Anheuser Busch InBev αντισταθμίστηκαν από ανησυχίες σχετικά με τον αντίκτυπο του υψηλότερου κόστους στις επιχειρήσεις τους. Η Volkswagen χαμήλωσε την εκτίμησή της για αύξηση των παραδόσεων αυτοκινήτων σε πελάτες λόγω έλλειψης τσιπ υπολογιστών και η φινλανδική κατασκευάστρια εξοπλισμού τηλεπικοινωνιών Nokia προειδοποίησε επίσης ότι το ίδιο ζήτημα βάζει φρένο στην υγιή ανάπτυξή της.

Ομως, οι επιχειρήσεις αφήνουν πίσω τους τα πολύ χαμηλά επίπεδα του 2020, όταν οι προσπάθειες για τον περιορισμό του κορονοϊού ανάγκασαν τους καταναλωτές να μείνουν στο σπίτι και τις επιχειρήσεις να μειώσουν την παραγωγή τους.

Οι αναλυτές του επενδυτικού οίκου Pictet αναφέρουν ότι οι μετοχές στις ανεπτυγμένες αγορές απολαμβάνουν «μια θετική ανατροφοδότηση το 2021, με την ισχυρότερη οικονομική ανάκαμψη να μεγαλώνει την αύξηση των πωλήσεων, να βελτιώνει τα περιθώρια και τα κέρδη να ανακάμπτουν κατά 40% το 2021 στις ΗΠΑ και την Ευρώπη».

Η Airbus, ο μεγαλύτερος κατασκευαστής αεροπλάνων στον κόσμο αυτή τη στιγμή, πρωτοστάτησε διπλασιάζοντας την πρόβλεψή της για το σύνολο του έτους και αυξάνοντας τις προοπτικές για τις παραδόσεις αεροσκαφών.

Η Shell αύξησε το μέρισμά της και ξεκίνησε ένα πρόγραμμα εξαγοράς μετοχών ύψους 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων, μετά την απότομη αύξηση των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, που εκτόξευσε τα κέρδη του δεύτερου τριμήνου στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων δύο ετών.

Τα στοιχεία νωρίτερα την εβδομάδα έδειξαν ότι η βιομηχανία πολυτελών ειδών έχει ανακάμψει έντονα από την αρχή του έτους, τροφοδοτούμενη από τη μεγάλη ζήτηση στην Ασία και τις Ηνωμένες Πολιτείες για ευρωπαϊκές μάρκες όπως η Louis Vuitton και η Gucci. 

Στη Βρετανία, ο όμιλος Lloyds Banking εμφάνισε κέρδη το πρώτο εξάμηνο, χάρη στη φρενίτιδα της αγοράς κατοικιών και τη βελτίωση των οικονομικών προοπτικών. Αντίστοιχα, η αντίπαλος Barclays δημοσίευσε επίσης αισιόδοξα αποτελέσματα την Τετάρτη και έδειξε πως και τα κέρδη των τραπεζών ανακάμπτουν, καθώς οι φόβοι για επισφαλή δάνεια που σχετίζονται με την πανδημία μειώνονται. 

Τα τριμηνιαία έσοδα της AB InBev, της οποίας οι επωνυμίες περιλαμβάνουν τις μπύρες Budweiser και Stella Artois, αυξήθηκαν πάνω από τα επίπεδα που καταγράφονταν πριν από την πανδημία, καθώς τα μπαρ άνοιξαν ξανά σε όλο τον κόσμο.

Αλματώδης ανάπτυξη στις ΗΠΑ

Ενισχυμένη χάρη στους εμβολιασμούς και την κρατική βοήθεια, η αμερικανική οικονομία αναπτύχθηκε με σταθερό ετήσιο ρυθμό 6,5% το τελευταίο τρίμηνο, σε ένα ακόμη σημάδι ότι οι ΗΠΑ έχουν επιτύχει μια συνεχή ανάκαμψη μετά την ύφεση της πανδημίας. Το συνολικό μέγεθος της οικονομίας έχει ξεπεράσει τώρα το επίπεδο πριν από την πανδημία.

Η έκθεση από το Υπουργείο Εμπορίου, που δημοσιοποιήθηκε την Πέμπτη, εκτιμά ότι το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της χώρας – η συνολική παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών – επιταχύνθηκε το τρίμηνο Απριλίου-Ιουνίου μετά από έναν ήδη ισχυρό ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 6,3% το πρώτο τρίμηνο του έτους.

Το τριμηνιαίο ποσοστό ήταν μικρότερο από ό,τι περίμεναν οι αναλυτές. Αλλά αυτό συνέβη κυρίως επειδή τα σημεία συμφόρησης της αλυσίδας εφοδιασμού άσκησαν μεγαλύτερη από την προβλεπόμενη πίεση και καθυστέρηση στις προσπάθειες των εταιρειών να ανανεώσουν τα ράφια τους. 

Αντίθετα, οι καταναλωτικές δαπάνες – το κύριο καύσιμο της αμερικανικής οικονομίας – ήταν ισχυρές το τελευταίο τρίμηνο: Προχώρησαν με ετήσιο ρυθμό 11,8%. Οι δαπάνες για αγαθά αυξήθηκαν με ρυθμό 11,6%, αν και μειώθηκαν από την αύξηση του 27,4% το πρώτο τρίμηνο. Και οι δαπάνες για υπηρεσίες (σ.σ. από γεύματα εστιατορίων έως αεροπορικά εισιτήρια) αυξήθηκαν σε ποσοστό 12%, από μια αύξηση 3,9% την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου, καθώς οι εμβολιασμοί ενθάρρυναν περισσότερους Αμερικανούς να ψωνίζουν, να ταξιδεύουν και να τρώνε έξω.

Για όλο το 2021, η οικονομία αναμένεται να επεκταθεί ίσως έως και 7%. Εάν συμβεί αυτό, θα είναι η ισχυρότερη αύξηση ενός ημερολογιακού έτους από το 1984. Και θα σηματοδοτήσει μια απότομη αναστροφή από την οικονομική συρρίκνωση του 3,4% του περασμένου έτους – τη χειρότερη εδώ και 74 χρόνια – ως αποτέλεσμα της πανδημίας.

Ωστόσο, εμπόδιο στις ρόδινες οικονομικές προβλέψεις αποτελεί η πιθανότητα επανεμφάνισης του κορονοϊού με τη μορφή μιας εξαιρετικά μεταδοτικής παραλλαγής, όπως η Δέλτα. Οι ΗΠΑ έχουν τώρα κατά μέσο όρο περισσότερα από 60.000 επιβεβαιωμένα νέα κρούσματα κάθε ημέρα, έναντι περίπου 12.000 πριν από ένα μήνα. Εάν η αύξηση των λοιμώξεων ωθήσει πολλούς καταναλωτές να μειώσουν ξανά τις δαπάνες και τα έξοδα, θα εξασθενίσει την ανάκαμψη.

Προς το παρόν, η οικονομία δείχνει σταθερά δυνατή. Τον περασμένο μήνα, οι εργοδότες της Αμερικής προσέφεραν 850.000 νέες θέσεις εργασίας, πολύ πάνω από το μέσο όρο των προηγούμενων τριών μηνών. Και η μέση ωριαία αμοιβή αυξήθηκε κατά 3,6% σε σύγκριση με ένα χρόνο νωρίτερα, ταχύτερα από τον ετήσιο ρυθμό πριν από την πανδημία.

Η καταναλωτική εμπιστοσύνη έχει φτάσει στο υψηλότερο επίπεδο από την αρχή της πανδημίας στις ΗΠΑ, τον Μάρτιο του 2020 – βασικός λόγος για τον οποίο οι λιανικές πωλήσεις παραμένουν σταθερές. Οι επιχειρήσεις δείχνουν, επίσης, ανανεωμένη πίστη στην οικονομία.

Ο κίνδυνος του πληθωρισμού και οι τιμές που ανεβαίνουν

Η ανάκαμψη, στην πραγματικότητα, είναι τόσο γρήγορη, με αποτέλεσμα η συσσωρευμένη ζήτηση να ενέχει τον επικείμενο κίνδυνο μιας πιθανής ανόδου του πληθωρισμού, ο οποίος θα μπορούσε να ξεφύγει από τον έλεγχο. Οι τιμές στα καταναλωτικά αγαθά σημείωσαν άνοδο 5,4% τον Ιούνιο σε σχέση με πέρυσι, η μεγαλύτερη αύξηση των τελευταίων 13 ετών. Κι αυτός ήταν ο τέταρτος συνεχόμενος μήνας σημαντικών αλμάτων στις τιμές.

Οι πρόσφατες μετρήσεις του πληθωρισμού αντικατοπτρίζουν κατά κύριο λόγο τις αυξήσεις των τιμών σε μια μικρή κατηγορία αγαθών – από μεταχειρισμένα αυτοκίνητα και αεροπορικά εισιτήρια έως δωμάτια ξενοδοχείων και ενοικιάσεις αυτοκινήτων – που έχουν διαταραχθεί από τις προσωρινές ελλείψεις εφοδιασμού, λόγω της γρήγορης επανεκκίνησης της οικονομίας. Αυτές οι ελλείψεις περιλαμβάνουν αντικείμενα όπως έπιπλα, συσκευές, ρούχα και τσιπ υπολογιστών, μεταξύ άλλων.

Οι ειδικοί της νομισματικής πολιτικής σε όλο τον κόσμο σκέφτονται πώς να ανταποκριθούν στο υψηλότερο κόστος και συζητούν εάν η τάση είναι προσωρινή ή ήρθε για να μείνει.

Η Smurfit Kappa, μία από τις μεγαλύτερες εταιρίες συσκευασίας στον κόσμο, προειδοποίησε την Τετάρτη ότι οι τιμές θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν.

Στην ίδια ακριβώς εκτίμηση προέβη και η μεγαλύτερη εταιρεία τροφίμων παγκοσμίως, η Nestle, επικαλούμενη τα αυξημένα κόστη στα εμπορεύματα και τις μετακινήσεις. Η ίδια ανακοίνωσε ότι θα αυξήσει τις τιμές στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, εκτιμώντας πάντως ότι ο πληθωρισμός αυτός είναι προσωρινός.

Διάφορες εταιρείες, από την General Electric έως την Unilever, έχουν εκδηλώσει τον προβληματισμό τους για το φουσκωμένο κόστος στις εισαγωγές εσχάτως, καθώς ο πλανήτης συνέρχεται από την πανδημία της Covid.

Υπάρχει, εξάλλου, πάντα η ανησυχία ότι ο ιός μπορεί να ανατρέψει για άλλη μια φορά τα επιχειρηματικά τους σχέδια, δεδομένου του κινδύνου που ενέχει η παραλλαγή Δέλτα.

Υψηλότερες τιμές και στο διαδίκτυο

Η στροφή στις διαδικτυακές αγορές κατά τη διάρκεια της πανδημίας αύξησε, επίσης, τις τιμές στα προϊόντα που αγοράζονται μέσω του Διαδικτύου, αφαιρώντας έτσι ουσιαστικά ένα σημαντικό μακροχρόνιο πλεονέκτημα που υπήρχε μέχρι τώρα σε αυτού του είδους τις συναλλαγές.

Ισως αυτό αποτελεί μια ακόμη ένδειξη ότι ο συνολικός πληθωρισμός μπορεί να γίνει πιο επίμονος από ό,τι πιστεύεται.

Μια νέα μελέτη από τον τεχνολογικό κολοσσό Adobe ανέλυσε τρισεκατομμύρια επισκέψεις σε ιστότοπους λιανικών πωλήσεων, σε 18 κατηγορίες προϊόντων.  Διαπίστωσε ότι οι online τιμές αυξήθηκαν κατά 2,3% τον Ιούνιο σε ετήσια βάση.

Μειώνονταν κατά μέσο όρο 3,9% ετησίως από το 2014 έως το 2019 και άρχισαν να αυξάνονται πέρυσι.

Η διαδικτυακή τιμή των συσκευών, για παράδειγμα, αυξήθηκε κατά 2,3% τον Ιούνιο, αφού μειωνόταν κατά μέσο όρο 2,6% ετησίως από το 2015 έως το 2019. Τα είδη ένδυσης διαδικτυακά σημείωσαν άνοδο 16,2% μετά από σταθερή ετήσια μείωση της τιμής τους κατά 1% πριν από την πανδημία.

Μερικές τιμές, ωστόσο, συνέχισαν να πέφτουν. Το κόστος των υπολογιστών μειώθηκε σχεδόν 10% κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, ποσοστό που αντιστοιχεί στο μέσο ρυθμό μείωσής του και πριν από την πανδημία.

Ωστόσο, σε μια άλλη βασική διαδικτυακή κατηγορία, τα ηλεκτρονικά προϊόντα, η σταθερή ετήσια πτώση των τιμών κατά 9% επιβραδύνθηκε δραματικά, με το κόστος τους να μειώνεται μόλις κατά 2,5%.

Οι διαδικτυακές αγορές αυξήθηκαν σε δημοτικότητα και έγιναν πολύ πιο συνηθισμένες για πράγματα όπως τα είδη παντοπωλείου και οικιακής χρήσης, με αποτέλεσμα πολλοί διαδικτυακοί έμποροι λιανικής αφενός να υποκύπτουν στις πιέσεις της αλυσίδας ζήτησης και προσφοράς, αφετέρου να μην έχουν κίνητρο για εκπτώσεις.

Εάν, όμως, η τιμολόγηση των ηλεκτρονικών αγαθών αρχίσει να συμπεριφέρεται περισσότερο όπως αυτή των φυσικών εμπορικών καταστημάτων, μπορεί να κάνει τις περιόδους πληθωρισμού πιο επίμονες – και όχι μόνο παροδικές.

(Με πληροφορίες από Reuters, Associated Press, CNN).