Και οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ, γνωρίζουν πολύ ότι όταν υπάρχουν αρχαία σε μεγάλα ή μικρά έργα, οι διαδικασίες αλλάζουν, είναι χρονοβόρες και μάλιστα πολυετείς.
Η περίπτωση του μετρό της Θεσσαλονίκης, είναι χαρακτηριστική, καθώς τα πολύ σημαντικά αρχαία που βρέθηκαν, ειδικά στο σταθμό Βενιζέλος, δίχασαν το Υπουργείο Πολιτισμού και τις υπηρεσίες του, δίχασαν ακόμα και τις κυβερνήσεις ως προς τη μέθοδο που θα πρέπει να ακολουθηθεί, και φθάσαμε στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, που κρίνει συνταγματικές και νόμιμες τις αποφάσεις της υπουργού Πολιτισμού, ώστε τα αρχαία να αποσπαστούν, να συνεχιστούν οι εργασίες, να επανατοποθετηθούν και εν συνεχεία να παραδοθεί ο σταθμός.
Ωστόσο, όλα αυτά εγείρουν δύο ζητήματα. Το πρώτο είναι αν γίνει ζημιά στις αρχαιότητες με τη συγκεκριμένη διαδικασία και το δεύτερο είναι τι θα γίνει με τον χρόνο παράδοσης του μετρό.
Ως προς το πρώτο, ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, μιλώντας σήμερα στο 4ο Συνέδριο Υποδομών και Μεταφορών – ITC 2021 (Infrastructure & Transport Conference), ανέφερε ότι απόσπαση και επανατοποθέτηση έχει γίνει και στη Ρώμη.
Στο ίδιο συνέδριο, ο τομεάρχης Υποδομών και Μεταφορών της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Νίκος Παππάς, ανέφερε ότι η απόφαση δεν υποδεικνύει συγκεκριμένη λύση, απλώς ξεκαθαρίζει ότι η απόσπαση των αρχαιοτήτων δεν είναι παράνομη. Ο Νίκος Παππάς έκανε λόγο για ανυπολόγιστο όγκο βαρβαρότητας που χρειάζεται για να ξηλωθεί 1,5 στρέμμα αρχαιοτήτων, καθώς τα ευρήματα «πατάνε» στην παλιά Εγνατία.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Αττικό Μετρό, Νίκος Ταχιάος, απαντά ότι «από την πρώτη στιγμή, είναι ξεκάθαρο ότι τα αρχαία θα επανέλθουν αλώβητα, όπως και όπου ακριβώς βρέθηκαν μετά την ολοκλήρωση του σταθμού. Οι τεχνικές είναι και γνωστές και δοκιμασμένες. Η αλήθεια για το πώς φθάσαμε στην επιλογή της επανόδου στην μέθοδο της προσωρινής μετακίνησης και επανατοποθέτησης είναι πως ποτέ η υπηρεσιακή δομή της Αττικό Μετρό, από την οποία κρίνεται τελικά η πληρότητα και εφαρμοσιμότητα των μελετών, δεν έλαβε πειστικές απαντήσεις για την επιτευξιμότητα της κατασκευής με «κατά χώραν» διατήρηση των αρχαιοτήτων.
Τώρα, ως προς το δεύτερο ζήτημα, για το τι θα γίνει με την παράδοση του μετρό Θεσσαλονίκης, ο Κώστας Καραμανλής, ζήτησε «να κάνουμε όλοι ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατόν για να καλυφθεί ο χαμένος χρόνος και η Θεσσαλονίκη να αποκτήσει ένα σύγχρονο μετρό».
Ωστόσο, κι ενώ υπήρχε εξ αρχής εκκρεμότητα με το θέμα των αρχαίων, από την αρχή της νέας κυβέρνησης, το 2019, τόσο ο υπουργός, όσο και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, είχαν διαβεβαιώσει ότι το 2023 το έργο θα παραδοθεί σε λειτουργία.
Ο Νίκος Παππάς, προτείνει «να παραδοθούν οι 12 σταθμοί οι οποίοι είναι σχεδόν ολοκληρωμένοι, με την εκκρεμότητα της Βενιζέλου.» Εξάλλου, όπως σημείωσε, «το 2015 οι πραγματοποιημένες δαπάνες του έργου ανέρχονταν στο 30-33% και το 2019 έφτασαν στο 75%.»
Ο Νίκος Ταχιαίος, τονίζει ότι ο σταθμός Βενιζέλου, ούτε να παραλειφθεί μπορεί, ούτε να καταργηθεί. «Η προσωρινή παράλειψή του, τουτέστιν η λειτουργία του μετρό σε τρεις φάσεις, αποτέλεσε για λίγο απόφαση της προηγούμενης διοίκησης της Αττικό Μετρό και πολύ σύντομα ανακλήθηκε, όχι μόνο εξαιτίας του δυσανάλογα υψηλού κόστους των παραμετροποιήσεων του αυτόματου δικτύου (20-25 εκ €), αλλά κι επειδή εστερείτο λογικής. Κάτι τέτοιο θα λειτουργούσε αποτρεπτικά προς τη φήμη του μέσου.»
Σε ερώτησή μου αν η παράδοση του μετρό για το 2023 μένει ως έχει ή επηρεάζεται από την απόσταση των αρχαιοτήτων, ο πρόεδρος της Αττικό Μετρό, απάντησε ότι «εάν δεν υπάρξουν περαιτέρω καθυστερήσεις, υπάρχει η κατ’ αρχήν εκτίμηση ότι μπορούμε να μιλάμε για τα 2023. Βεβαίως, αυτό θα κριθεί στην πράξη, αναλόγως προς τη διάρκεια της εναπομείνουσας υποκείμενης ανασκαφής.»
Κατά συνέπεια, τούτων δοθέντων κι από τη στιγμή που από την κυβερνητική πλευρά δεν υπάρχει σαφής τοποθέτηση ότι το μετρό θα λειτουργεί το 2023, μπορούμε να λέμε ότι είναι αβέβαιος ο χρόνος παράδοσης του μεγάλου έργου.
Καταλήγοντας, ο Νίκος Ταχιάος, αναφέρει ότι «όλες οι εργασίες θα σεβαστούν στο ακέραιο τις υποδείξεις της αρχαιολογικής υπηρεσίας και τον στόχο αυτής της κατ’ εξαίρεσιν λύσης. «Ακεραιότητα» είναι η λέξη – κλειδί και για τα αρχαία», λέγοντας, επίσης, ότι «η υπόθεση της Βενιζέλου αποκρύπτει το πραγματικό γεγονός ότι ο αρχαιολογικός πλούτος της Θεσσαλονίκης ήρθε στην επιφάνεια χάρις στο έργο του μετρό. Μέχρι σήμερα, περισσότερα από 130 εκατ. ευρώ έχουν δαπανηθεί από τον εθνικό προϋπολογισμό για το αρχαιολογικό μέρος των εργασιών του μετρό της Θεσσαλονίκης εκ των οποίων, άνω των 31 εκατ. ευρώ αφορούν στον σταθμό της Βενιζέλου.
