Όταν ο Τόμας Έντουαρντ Λόρενς, που έχει μείνει στην ιστορία ως Λόρενς της Αραβίας, πέθανε πριν από 86 χρόνια, δεν μπορούσε να γνωρίζει ότι το ατύχημα που του έκοψε το νήμα της ζωής τόσο απροσδόκητα αλλά και ο χειρουργός που προσπάθησε να τον σώσει, τελικά θα βοηθούσανε να σωθούν χιλιάδες άλλες ζωές.
Ο θρυλικός ήρωας πολέμου, συγγραφέας και αρχαιολόγος, που έγινε διάσημος από τα κατορθώματα του Μεγάλου Πολέμου στη Μέση Ανατολή, τελικά υπέκυψε στα τραύματά του μετά από ατύχημα που είχε με τη μοτοσικλέτα του -ήταν αμετανόητος λάτρης του δίτροχου μέσου και διατηρούσε μια συλλογή επτά διαφορετικών μοτοσικλέτων Brough Superiors, των «Ρολς Ρόις» των μοτοσικλετών.
Το πρωί της 13ης Μαΐου 1935, ο Λόρενς διέσχιζε την αγγλική ύπαιθρο με τη μοτοσικλέτα του Brough Superior SS100. Ξαφνικά είδε μπροστά του δύο αγόρια με ποδήλατα και για να τα αποφύγει έκανε έναν απότομο ελιγμό στον στενό επαρχιακό δρόμο. Ωστόσο, χτύπησε ένα από τα ποδήλατα και εκτοξεύτηκε προς τα εμπρός με ορμή πάνω από το τιμόνι. Ο Λόρενς δεν ανέκαμψε ποτέ από τους μαζικούς τραυματισμούς στον εγκέφαλο και πέθανε, τελικά, στην ηλικία των 46 χρόνων στις 19 Μαΐου.
Το πένθος για το θάνατό του ήταν διεθνές. Οι New York Times το χαρακτήρισαν ως «τραγική απώλεια» και εικάζουν ότι το ατύχημα που έφερε το θάνατό του θα μπορούσε να αποφευχθεί, αναφέρει το history.com.
Το αν ο Λόρενς οδηγούσε με ασφάλεια πριν από το ατύχημα δεν είναι σαφές. «Είναι δύσκολο να γνωρίζουμε ακριβώς πώς θα ήταν ο δρόμος το 1935 επειδή έχει αλλάξει τόσο πολύ, αλλά ότι ήταν καθαρά ατύχημα δεν υπάρχει αμφιβολία», λέει ο Philip Neale, πρόεδρος της T.E. Lawrence Society στο BBC.
Ωστόσο, δεν υπήρχε καμία αναφορά στις ιατροδικαστικές εξετάσεις του ότι ο Λόρενς οδηγούσε χωρίς κράνος. Το 1935, γενικότερα, οι αναβάτες μοτοσικλετών ήταν συνήθως χωρίς κράνος. Ο θάνατος του Λόρενς, λοιπόν, βοήθησε αρκετά στο να αλλάξει αυτή η λογική, σώζοντας μελλοντικά αρκετές ζωές.
Ένας από τους γιατρούς που παρακολούθησαν τον Λόρενς ήταν ο Hugh Cairns, ένας από τους πρώτους νευροχειρουργούς της Βρετανίας. Η εξέταση του έδειξε ότι ο Λόρενς είχε υποστεί «σοβαρές βλάβες και βλάβες στον εγκέφαλο» όταν το μη προστατευμένο κεφάλι του χτύπησε το έδαφος. Αν είχε επιζήσει, η εγκεφαλική βλάβη θα τον είχε αφήσει τυφλό και δεν θα μπορούσε να μιλήσει.
Ο Cairns άρχισε να συλλέγει στοιχεία για τραυματισμούς στο κεφάλι που υπέστησαν μοτοσικλετιστές και πάνω από έξι χρόνια μετά το θάνατο του Λόρενς, τον Οκτώβριο του 1941, ο Cairns δημοσίευσε τα αρχικά του αποτελέσματα στη British Medical Journal, με τίτλο «Τραυματισμοί στο κεφάλι σε μοτοσυκλετιστές -η σημασία του κράνους».
Ο Cairns ήταν προσεκτικός στα λόγια του, για να μην ισχυριστεί ότι τα κράνη μπορούν να λύσουν τα πάντα. Ήταν βέβαιος, όμως, ότι σε ένα μεγάλο βαθμό μπορούσαν να βοηθούσαν. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πολλοί ασθενείς τέτοιων ατυχημάτων θα είχαν ζήσει εάν τα κεφάλια τους είχαν προστατευτεί επαρκώς», έγραψε.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα του, παραδέχτηκε, ήταν να βρει αρκετούς αναβάτες που φορούσαν κράνη εθελοντικά για να δείξει ότι όντως το κράνος έκανε τη διαφορά. Ο Cairns μπόρεσε να συγκεντρώσει στοιχεία από επτά αναβάτες που φορούσαν κράνη που είχαν εμπλακεί σε ατυχήματα. Όλοι επέζησαν.
«Σε όλους τους, ο τραυματισμός στο κεφάλι ήταν ήπιος, αν και σε τέσσερις υπήρξε σημαντική ζημιά στο κράνος σύγκρουσης», έγραψε. Ο Στρατός, που εκείνη την περίοδο έχανε περίπου δύο μοτοσικλετιστές την εβδομάδα σε ατυχήματα, ήταν πια πεπεισμένος. Τον Νοέμβριο του 1941 διέταξε όλους τους αναβάτες να φορούν κράνη. Ο Cairns είχε κερδίσει την πρώτη του νίκη.
Μέχρι το 1943 ο Cairns μπόρεσε να αποδείξει, σε ένα άλλο έγγραφο στην BMJ, ότι ένα καλό κράνος θα μπορούσε να μειώσει τα κατάγματα του κρανίου σε μοτοσικλετιστές που υπέστησαν τραυματισμούς στο κεφάλι κατά 75%. Η μελέτη του το 1946 στο BMJ έδειξε ότι οι συνολικοί θάνατοι μοτοσικλετών είχαν μειωθεί από έναν μηνιαίο μέσο όρο 200 λίγο πριν ο Στρατός επιβάλλει τα κράνη σε περίπου 50 μέχρι το τέλος του πολέμου -ακόμη και με τους πολίτες να μην τα φορούν ακόμα.
Ο Cairns ήταν πλέον σίγουρος για τα στοιχεία του. «Από αυτά τα πειράματα δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η υιοθέτηση ενός κράνους ως τυπικής προστασίας από όλους τους πολίτες μοτοσικλετιστές θα είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική διάσωση ζωής», κατέληξε. Παρά την επίπονη έρευνα και ανάλυση του Cairns, μόλις το 1973 η Βουλή των Κοινοτήτων ψήφισε την υποχρεωτική χρήση κράνους σε οδηγούς μοτοσικλέτας ή μοτοποδηλάτου.
