Το όνομα «Καζανόβα» είναι ευρέως γνωστό σε ολόκληρο τον κόσμο και χρησιμοποιείται προκειμένου να χαρακτηρίσει κάποιον ως μεγάλο και αδίστακτο εραστή. Θα βάζαμε και στοίχημα όπως ολόκληρος ο πλανήτης το έχει έτσι στο μυαλό του. Η συγκεκριμένη λέξη χρησιμοποιήθηκε με αυτόν τον τρόπο για πρώτη φορά το 1852, αλλά η προέλευση της εντοπίζεται στον προηγούμενο αιώνα και βασίζεται στη ζωή του Τζάκομο Καζανόβα (Giacomo Casanova).
Ο Καζανόβα έγινε δημοφιλής για την τάση του να κάνει δικές του τις γυναίκες που επιθυμούσε και στη συνέχεια να τις εγκαταλείπει. Τα κατορθώματα του έχουν καταγραφεί από τον ίδιο σε μια σειρά 12 τόμων υπό τον τίτλο «Story of my Life». Μέσα στις 3.500 συνολικά σελίδες, παρέχεται μια πλήρης εικόνα τόσο για τον ίδιο όσο και για τα κοινωνικά έθιμα της Ευρώπης κατά τον 18ο αιώνα. Αξίζει να αναφερθεί πως το 2010 το πρωτότυπο χειρόγραφο αγοράστηκε από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας έναντι 7 εκατομμυρίων ευρώ.
Ωστόσο, εκτός από τα κατορθώματά του με το γυναικείο φύλο, ο Καζανόβα είχε μια ιδιαίτερη σχέση με τα τυχερά παιχνίδια στην οποία και θα εστιάσουμε στο άρθρο που ακολουθεί.
Η ζωή του Καζανόβα
Ο Τζάκομο Καζανόβα γεννήθηκε το 1725 και ήταν το μεγαλύτερο από τα έξι παιδιά που απέκτησαν οι δημοφιλείς, για την εποχή, ηθοποιοί Ζαννέτα Φαρούσι και Γκαετάνο Καζανόβα. Σε ηλικία μόλις οκτώ ετών έχασε τον πατέρα του και πέρασε μια μεγάλη περίοδο της παιδικής του ηλικίας σε οικοτροφείο. Τα εφηβικά του χρόνια τον βρήκαν υπό την προστασία ενός ιερέα ονόματι Άμπε Γκόζι, με τις φήμες να θέλουν την αδερφή του ιερέα να μυεί τον Καζανόβα στον κόσμο της σαρκικής απόλαυσης όταν ο ίδιος ήταν μόλις 11 ετών!
Παρόλα αυτά, ένα χρόνο αργότερα εγγράφηκε στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα από όπου και αργότερα αποφοίτησε από τη σχολή της Νομικής. Στο τέλος της εφηβικής του ηλικίας άρχισε να αναπτύσσει μια ιδιαίτερη αγάπη για το τζόγο. Η ενασχόληση του με τα τυχερά παιχνίδια είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία χρεών και ως άμεση συνέπεια επέστρεψε στη Βενετία, όπου και έζησε με τη γιαγιά του για κάποια χρόνια. Εκείνη την περίοδο επιδόθηκε σε πρακτική άσκηση στη Νομική, ενώ παράλληλα σπούδασε προκειμένου να γίνει κληρικός.
Ακολούθησε μια ακόμη προσπάθεια να γίνει επαγγελματίας τζογαδόρος, αλλά και πάλι οδηγήθηκε στο χρέος. Αυτό σε συνδυασμό με την αποπλάνηση διαφόρων γυναικών οδήγησε στη σύλληψη του από τις αρχές και την καταδίκη του σε πέντε χρόνια φυλάκιση. Κατάφερε ωστόσο να δραπετεύσει και να φύγει για το Παρίσι. Εκεί συνέχισε να επιδίδεται στις δύο μεγάλες του αγάπες, το τζόγο και τις γυναίκες και έχοντας ζήσει μερικά (γεμάτα περιπέτειες) χρόνια, επέστρεψε στη Βενετία το 1770. Εργάστηκε προσωρινά ως κατάσκοπος για τις αρχές, αλλά ο άστατος τρόπος ζωής του αποτέλεσε ανασταλτικό παράγοντα και σύντομα απομακρύνθηκε.
Το 1783 εκδιώχθηκε εκ νέου από τη Βενετία μετά τη δημοσίευση ενός σατιρικού κειμένου για την αριστοκρατική τότε τάξη. Τα επόμενα χρόνια τον βρήκαν στη Βιέννη όπου εργάστηκε στο πλάι ενός Βενετού Πρέσβη και αργότερα στη Βοημία στο ρόλο του βιβλιοθηκονόμου ενός πλούσιου Κόμη.
Όταν είχε πλέον μεγαλώσει και η υγεία του άρχισε να τον προδίδει, ο Καζανόβα επιδόθηκε αποκλειστικά στη συγγραφή του 12τομου βιβλίου με τίτλο «Story of mylife». Η αυτοβιογραφία του είναι και ο βασικός λόγος που παραμένει ιδιαίτερα δημοφιλής μέχρι και σήμερα. Πέθανε στις 4 Ιουνίου του 1798 σε ηλικία 73 ετών, με τις τελευταίες του καταγεγραμμένες λέξεις να είναι «έζησα ως φιλόσοφος και πεθαίνω ως Χριστιανός».
Ο Καζανόβα και οι γυναίκες
Ο Καζανόβα αγαπούσε πάντα παράφορα τις γυναίκες και η δήλωση του «νιώθω ότι γεννήθηκα για το γυναικείο φύλο, το αγαπούσα πάντα και έκανα ότι μπορούσα για να γίνω κι εγώ με τη σειρά μου αγαπητός», θα μείνει για πάντα στην ιστορία. Βασικό του χαρακτηριστικό είναι πως σε κάθε του σχέση έδινε τη μορφή ενός θεατρικού έργου όπου πάντα ήταν ο πρωταγωνιστής!
To σενάριο που εφάρμοζε με τη μεγαλύτερη συχνότητα ήταν το εξής: Εντόπιζε γυναίκες που βίωσαν τη δυστυχία λόγω ενός μη επιτυχημένου γάμου και μέσω του πνεύματος και της υψηλής του νοημοσύνης επιδίωκε την ψυχολογική τους αναγέννηση. Με τις γυναίκες αυτές να είναι συναισθηματικά ευάλωτες, κατάφερνε να τις γοητεύσει και να ξεκινήσει έτσι μια παθιασμένη περιπέτεια. Μόλις πετύχαινε το σκοπό του, αναζητούσε τον επόμενο στόχο και προχωρούσε αναλόγως…
Στο πέρασμα των χρόνων τον Καζανόβα προσέλκυσε πλήθος έξυπνων και πλούσιων γυναικών. Υπάρχουν ωστόσο και οι φήμες που τον θέλουν να δείχνει ιδιαίτερη προτίμηση στα νεαρά κορίτσια, κάτι που στη σύγχρονη εποχή θα τοποθετούνταν στα όρια της παιδοφιλίας.
Ο Καζανόβα και ο τζόγος
Στη διάρκεια της πολυτάραχης ζωής του ο Καζανόβα δοκίμασε την τύχη του σε πολλά διαφορετικά τυχερά παιχνίδια. Μεταξύ αυτών κάθε μορφής λαχειοφόρος αγορά και τα παιχνίδια faro, whist, quinze, biribi, primero, piquet και basset που στην πλειοψηφία τους δεν είναι γνωστά μέχρι και σήμερα. Οι επόμενες γενιές θεωρούσαν πως αν την εποχή που έζησε ο Καζανόβα υπήρχε το πόκερ, θα αποτελούσε σίγουρα το αγαπημένο του παιχνίδι! Σε ηλικία 20 ετών, επέλεξε να ακολουθήσει το δρόμο του επαγγελματία παίκτη, δηλώνοντας πως «με κάποιο τρόπο πρέπει να κερδίσω τα προς το ζην. Ο τρόπος αυτός είναι το επάγγελμα του επαγγελματία τζογαδόρου».
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου επικεντρώθηκε στο να μάθει όσα περισσότερα μπορούσε τόσο από επαγγελματίες παίκτες όσο και από απατεώνες, καθώς και οι δύο αυτές κατηγορίες σύχναζαν στα καζίνο της εποχής. Σύντομα ωστόσο κατάλαβε πως δεν είχε τις απαραίτητες δεξιότητες για να γίνει ο επαγγελματίας παίκτης που ονειρευόταν.
Τις περισσότερες φορές οι προσπάθειες του κατέληγαν σε χρηματικές απώλειες οι οποίες πολύ συχνά οδηγούσαν σε σφοδρές συγκρούσεις και καβγάδες με τους υπόλοιπους παίκτες. Ο ίδιος παραδεχόταν πως δεν είχε την αυτοσυγκράτηση για να σταματήσει, ούτε όταν η τύχη ήταν εναντίον του, αλλά ούτε και όταν κατάφερνε να κερδίσει. Στη διάρκεια της ενασχόλησης του με το τζόγο σημείωνε πολύ συχνά μεγάλες περιόδους με συνεχείς απώλειες. Κατάφερνε ωστόσο να επιβιώνει χάρη στην απήχηση που είχε στο γυναικείο φύλο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί μία εκ των συντρόφων του που πούλησε όλα τα διαμάντια που είχε στην κατοχή της προκειμένου ο Καζανόβα να συνεχίσει το παιχνίδι του. Το αποτέλεσμα ωστόσο ήταν και πάλι αρνητικό.
Το 1760 ο Καζανόβα επιδόθηκε σε ένα νέο εγχείρημα στο οποίο είχε τη στήριξη του τότε βασιλιά Louis XV: τη γαλλική λαχειοφόρο αγορά. Στόχος ήταν η συγκέντρωση χρημάτων προκειμένου να ιδρυθεί μια στρατιωτική σχολή και παράλληλα να μην προχωρήσει ο μονάρχης του έθνους σε αύξηση της φορολογίας. Στο πλαίσιο αυτό, ο Καζανόβα και ο βασιλιάς σχεδίαζαν να αποκομίσουν και οι ίδιοι ένα ιδιαίτερα μεγάλο κέρδος. Σύμφωνα με τα απομνημονεύματα του ίδιου του Καζανόβα, η προσπάθεια αυτή γνώρισε μεγάλη επιτυχία καθώς οι συνολικές εισπράξεις ανήλθαν σε δύο εκατομμύρια φράγκα!
Με τον ίδιο τρόπο συνεχίστηκε μέχρι τέλους η ζωή του Καζανόβα. Είτε οι λογαριασμοί του ήταν γεμάτοι, είτε τα χρηματικά του διαθέσιμα ήταν πενιχρά, συνέχισε την ερωτική σχέση που είχε αποκτήσει με το τζόγο και τα τυχερά παιχνίδια!
Ο Καζανόβα στην «μικρή οθόνη»
Όσοι επιθυμούν να δουν μια τηλεοπτική απεικόνιση της ζωής του Καζανόβα, δεν έχουν παρά να αναζητήσουν τις κινηματογραφικές ταινίες που είναι αφιερωμένες στα κατορθώματα του. Σημειώνεται ωστόσο πως στην πλειοψηφία των ταινιών που ακολουθούν, μνημονεύεται περισσότερο το πάθος του για το γυναικείο φύλο που τον έκανε ιδιαίτερα δημοφιλή και όχι η ενασχόληση του με το τζόγο.
- Καζανόβα (1918)
- The Loves of Καζανόβα (1927)
- The Mysterious Rider (1948)
- The Last Rose from Καζανόβα (1966)
- Giacomo Καζανόβα: Childhood and Adolescence (1969)
- Καζανόβα (1971)
- Fellini’s Καζανόβα (1976)
- That Night in Varennes (1982)
- Καζανόβα (1987)
- The Return of Καζανόβα (1992)
- Καζανόβα (2005)
- The Story of My Death (2013)
- Καζανόβα Variations (2014)
- Zoroastro, lo Καζανόβα (2016)
Συνοψίζοντας:
Ο Τζάκομο Καζανόβα θεωρούνταν ένας ιδιαίτερος και ξεχωριστός άντρας σε οποιαδήποτε ηλικία. Στη διάρκεια της ζωής του συνέγραψε περισσότερα από 20 λογοτεχνικά έργα, ενώ επίσης εργάστηκε ως κατάσκοπος, πολιτικός, αξιωματικός του στρατού, δικηγόρος και κληρικός. Η αυτοβιογραφία του παραμένει ένα ζωντανό στιγμιότυπο των πιο σημαντικών στιγμών της ζωής του, ενώ η περίφημη αγάπη που έτρεφε για τις γυναίκες δέχθηκε ανταγωνισμό μόνο από την εμμονή του με τα τυχερά παιχνίδια και το στοίχημα.
