Σε ένα βενζινάδικο κοντά στο αεροδρόμιο της Κολωνίας, ο Μπερντ Mίλερ παρακολουθεί τα ψηφία να ανεβαίνουν με φρενήρεις ρυθμούς στην αντλία: 22 ευρώ, 23 ευρώ, 24 ευρώ. Μαζί ανεβαίνουν και οι αριθμοί που δείχνουν πόση βενζίνη αγοράζει επίσης. Αλλά πολύ πιο αργά, οδυνηρά πιο αργά….
«Θα ξεφορτωθώ το αυτοκίνητό μου αυτόν τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο», λέει ο 80χρόνος Μίλερ. «Είμαι συνταξιούχος, και μετά υπάρχει βενζίνη και όλη αυτή η ακριβεία. Κάποια στιγμή, πρέπει να ελαττώσω τα έξοδα μου».
Σε όλο τον κόσμο, οδηγοί όπως ο Mίλερ επανεξετάζουν τις συνήθειές τους και τα προσωπικά τους οικονομικά εν μέσω της εκτίναξης των τιμών της βενζίνης και του ντίζελ, εξαιτίας του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία και την παγκόσμια ανάκαμψη από την πανδημία COVID-19. Οι τιμές της ενέργειας αποτελούν βασικό μοχλό του πληθωρισμού που αυξάνεται παγκοσμίως και καθιστά το κόστος ζωής πιο ακριβό.
Ένας οδηγός ταξί μοτοσικλέτας στο Βιετνάμ απενεργοποιεί την εφαρμογή του, αντί να καίει πολύτιμα καύσιμα κατά τη διάρκεια της ώρας αιχμής. Μια γαλλική οικογένεια μειώνει τις φιλοδοξίες της για διακοπές τον Αύγουστο. Ένας γραφίστας στην Καλιφόρνια συνυπολογίζει την τιμή της βενζίνης στο λογαριασμό εξόδων για μια βραδινή έξοδο. Μια μαμά στη Ρώμη, υπολογίζοντας το κόστος της διαδρομής για να πάει γιο της σε μια κατασκήνωση, διαγράφει μια προγραμματισμένη βραδιά πίτσας.
Σε όλη την υφήλιο, παρά τις διαφορές στις καταναλωτικές συνήθειες ανά χώρα, οι σκέψεις του κοινού κινούνται γύρω από μια κοινή συνισταμένη, την περικοπή εξόδων. Τα μηνύματα που λαμβάνουν οι καταναλωτές ωστόσο δεν διαφέρουν και τόσο: Ξεσκονίστε το παλιό σας ποδήλατο. Χρησιμοποιήστε το μετρό, το τρένο ή το λεωφορείο. Πατήστε πιο ελαφρά το πεντάλ του γκαζιού για εξοικονόμηση καυσίμου. Σκεφτείτε ξανά το οδικό ταξίδι που προγραμματίζετε — αξίζει τον κόπο; Ή ίσως καλύτερα να το κάνετε άνευ αυτοκινήτου;
Για εκατομμύρια οδηγούς που δεν έχουν πρόσβαση σε επαρκή μέσα μαζικής μεταφοράς ή δεν μπορούν να εγκαταλείψουν το αυτοκίνητό τους, η λύση είναι να σφίξουν τα δόντια τους και να πληρώσουν τη βενζίνη μειώνοντας το κόστος αλλού.
Ο Ενγκουγιέν Tρονγκ Tουγιεν, ένας οδηγός ταξί μοτοσικλέτας που εργάζεται στο Ανόι του Βιετνάμ, είπε ότι απλά απενεργοποιεί την εφαρμογή κατά τη διάρκεια της ώρας αιχμής.
«Αν κολλήσω σε μποτιλιάρισμα, η χρέωση δεν θα καλύψει το κόστος βενζίνης για την κούρσα».
Πολλοί οδηγοί σαν τον Τουγέν έχουν σταματήσει να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους.
Οι τιμές της βενζίνης και του ντίζελ είναι μια πολύπλοκη εξίσωση του κόστους του αργού πετρελαίου, των φόρων, της αγοραστικής δύναμης και του πλούτου των επιμέρους χωρών, των κρατικών επιδοτήσεων όπου υπάρχουν, και της περικοπής που κάνουν μεσάζοντες όπως τα διυλιστήρια. Το πετρέλαιο τιμολογείται σε δολάρια, επομένως, εάν μια χώρα είναι εισαγωγέας ενέργειας, η συναλλαγματική ισοτιμία παίζει ρόλο. Π.χ πρόσφατα, το αποδυναμωμένο ευρώ συνέδραμε στην άνοδο των τιμών της βενζίνης στην Ευρώπη.
Και υπάρχουν συχνά γεωπολιτικοί παράγοντες, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία. Το εμπάργκο της Δύσης στα ρωσικά βαρέλια έχει φέρει τα πάνω κάτω στις ενεργειακές αγορές που ήδη αντιμετωπίζαν πιο περιορισμένες προμήθειες από την ανάκαμψη μετά την πανδημία.
Υπάρχει μεν μια παγκόσμια τιμή πετρελαίου – περίπου 110 δολάρια το βαρέλι – αλλά δεν υπάρχει καμία παγκόσμια ”τιμή αντλίας” λόγω φόρων και άλλων παραγόντων. Στο Χονγκ Κονγκ και τη Νορβηγία, μπορείτε να πληρώσετε περισσότερα από 9,5 € ανά γαλόνι ( σ.σ 3,785 λίτρα). Στη Γερμανία, μπορεί να είναι περίπου 7,10 € ανά γαλόνι, και στη Γαλλία, περίπου 7,6 €. Αν και οι χαμηλότεροι φόροι στα καύσιμα σημαίνουν ότι στις ΗΠΑ ο μέσος όρος για ένα γαλόνι βενζίνης είναι κάπως φθηνότερος στα 4,75 €, ακόμα κι έτσι είναι η πρώτη φορά που η τιμή είναι τόσο υψηλή.
Οι άνθρωποι στις φτωχότερες χώρες νιώθουν πιο έντονα το άγχος από τις υψηλότερες τιμές της ενέργειας, αλλά οι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί επίσης πιέζονται πολύ. Οι Αμερικανοί έχουν λιγότερη πρόσβαση στα μέσα μαζικής μεταφοράς, ενώ τα οδικά δίκτυα στην Ευρώπης δεν ικανοποιούν τις ανάγκες όλων όσων ζουν στην ύπαιθρο.
Ο Σαρλ Ντιπόν, διευθυντής ενός καταστήματος ρούχων στην περιοχή Essonne νότια του Παρισιού, ανγκαστικά χρησιμοποιεί το αυτοκίνητό του για να μεταβεί στη δουλειά.
«Ασκώ την οικολογική οδήγηση, δηλαδή οδηγώ πιο αργά και αποφεύγω το απότομο φρενάρισμα», είπε.
Άλλοι κάνουν ό,τι μπορούν για να μειώσουν τα έξοδα βενζίνης. Η Λετίτσια Τσετσινέλι γεμίζοντας το αυτοκίνητό της σε ένα βενζινάδικο της Ρώμης, είπε ότι προτιμά πλέον το ποδήλατο και ότι προσπαθεί να μειώσει τα ταξίδια με αυτοκίνητο «όπου αυτό είναι δυνατόν».
«Αλλά αν έχω ένα παιδί και πρέπει να το πάω στην κατασκήνωση; Μπορώ να το κάνω μόνο κόβοντας μια επιπλέον πίτσα», είπε.
Οι τιμές των αντλιών ένας δυνητικός πολιτικός δυναμίτης
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν πίεσε τη Σαουδική Αραβία να αντλήσει περισσότερο πετρέλαιο για να βοηθήσει στη μείωση των τιμών της βενζίνης, αποφασίζοντας να ταξιδέψει στο βασίλειο τον επόμενο μήνα αφού η συμμαχία ΟΠΕΚ+ υπό τη Σαουδική Αραβία αποφάσισε να ενισχύσει την παραγωγή. Οι ΗΠΑ και άλλες χώρες έχουν επίσης απελευθερώσει πετρέλαιο από τα στρατηγικά τους αποθέματα, κάτι που βοηθά μεν, αλλά δεν είναι καθοριστικό.
Αρκετές χώρες έχουν θεσπίσει ανώτατα όρια στις τιμές των καυσίμων, συμπεριλαμβανομένης της Ουγγαρίας, όπου η έκπτωση δεν ισχύει για ξένες πινακίδες κυκλοφορίας. Στη Γερμανία, η κυβέρνηση μείωσε τους φόρους κατά 35 λεπτά το λίτρο στη βενζίνη και 17 λεπτά στο ντίζελ, αλλά οι τιμές σύντομα άρχισαν να αυξάνονται ξανά.
Η Γερμανία έχει επίσης εισαγάγει ένα μηνιαίο εισιτήριο με έκπτωση 9 ευρώ για τα μέσα μαζικής μεταφοράς, το οποίο έφερε μεγάλη κίνηση στους σταθμούς και στα τρένα στις σαββατοκυριακάτικες διακοπές. Αλλά το πρόγραμμα διαρκεί μόνο τρεις μήνες και είναι ελάχιστα χρήσιμο για τους ανθρώπους στην ύπαιθρο εάν δεν υπάρχει σιδηροδρομικός σταθμός κοντά τους.
Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι αντλούν τόση βενζίνη όσο πριν από την πανδημία, σύμφωνα με την ένωση πρατηρίων καυσίμων της Γερμανίας.
«Οι άνθρωποι γεμίζουν το ντεπόζιτο τόσο πολύ όσο και πριν — γκρινιάζουν αλλά το αποδέχονται», είπε ο εκπρόσωπος της ενωσης Χέρμπερτ Ραμπλ.
Υπάρχει κάποια ανακούφιση στον ορίζοντα; Πολλά εξαρτώνται από το πώς ο πόλεμος στην Ουκρανία επηρεάζει τις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου. Οι αναλυτές λένε ότι μέρος του ρωσικού πετρελαίου είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα χαθεί στις αγορές, επειδή η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο μεγαλύτερος και πλησιέστερος πελάτης της Ρωσίας, έχει δεσμευτεί να τερματίσει τις περισσότερες αγορές από τη Μόσχα εντός έξι μηνών.
Εν τω μεταξύ, η Ινδία και η Κίνα αγοράζουν περισσότερο ρωσικό πετρέλαιο. Η Ευρώπη θα πρέπει να προμηθευτεί τον εφοδιασμό της από κάπου αλλού, όπως οι εξαγωγείς της Μέσης Ανατολής. Όμως ο ΟΠΕΚ+, στον οποίο περιλαμβάνεται και η Ρωσία, δεν έχει επιτύχει τους στόχους παραγωγής του.
Για πολλούς, οι δαπάνες για τη διασκέδαση και, στην Ευρώπη, η σχεδόν θρησκευτική αφοσίωση στις παρατεταμένες Αυγουστιάτικες διακοπές, είναι πλέον στο τραπέζι των περικοπών.
Η Iζαμπέλ Μπρουνό, δασκάλα στα προάστια του Παρισιού, παίρνει τώρα το λεωφορείο για το σιδηροδρομικό σταθμό αντί να κάνει 10 λεπτά με το αυτοκίνητο.
«Ο σύζυγός μου και εγώ ανησυχούμε πολύ για τις διακοπές γιατί συνηθίζαμε να οδηγούμε πολύ συχνά το αυτοκίνητό μας όταν επισκεπτόμασταν την οικογένειά μας στη νότια Γαλλία», είπε. «Τώρα θα προσέχουμε τα εισιτήρια τρένων και θα χρησιμοποιούμε το αυτοκίνητό μας μόνο για μικρές διαδρομές».
