Η παγκόσμια ιστορία έχει στιγματιστεί κατά καιρούς από εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, όπου το μίσος, ο εθνικιστικός φανατισμός, η πολιτική, πολιτισμική και θρησκευτική μισαλλοδοξία οδήγησαν σε αποτρόπαιες καταστροφές ανθρώπινων κοινωνιών.
Άλλωστε, αυτό αναγνωρίζεται και από την Σύμβαση του ΟΗΕ του 1951 για την πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος της γενοκτονίας, στο προοίμιο της αναφέρεται ότι σε όλες τις εποχές της ιστορίας, η ανθρωπότητα υπέφερε από γενοκτονίες και πρέπει να απαλλαγεί από τη μισητή αυτή μάστιγα.
Ημέρα μνήμης, λοιπόν, σήμερα της γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού και μάλιστα εν μέσω ενός πολέμου στη γειτονιά μας, που απειλεί με απρόβλεπτες εξελίξεις την ευρωπαϊκή και παγκόσμια ειρήνη.
Δυστυχώς, η Ευρώπη δεν έχει διδαχθεί από την ιστορία της, την ιστορία των δύο παγκοσμίων πολέμων που προκάλεσαν ανείπωτες καταστροφές και την απώλεια δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων, στιγματίζοντας εσαεί με το χειρότερο τρόπο την ιστορία του ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Ο αγώνας του ποντιακού ελληνισμού για την αναγνώριση της γενοκτονίας του άργησε να δικαιωθεί. Ακόμη και η Ελλάδα αναγνώρισε την γενοκτονία των Ποντίων μόλις το 1994, ωστόσο τόσο η γενοκτονία των Ποντίων όσο και οι γενοκτονίες των Αρμενίων και των Ασσυρίων, που διαπράχθηκαν από το οθωμανικό χαλιφάτο στο χρονικό διάστημα 1914-1923, είναι πλέον αναγνωρισμένες από τη διεθνή κοινότητα και ιστορικά αποδεδειγμένες, γεγονός που δικαιώνει την μνήμη των 350.000 θυμάτων.
Η γενοκτονία, πέρα από ένα πολιτικό ζήτημα, συνδέεται άρρηκτα με την εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού. Και τούτο διότι η γενοκτονία αποτελεί κατ’ ουσίαν ένα βαθύτατο διαχρονικό πολιτισμικό τραύμα για τον λαό που την υπέστη, ένα τραύμα που παραμένει ανοικτό και μεταφέρεται από γενιά σε γενιά, ψάχνοντας την πολιτική και ιστορική δικαίωση της μνήμης των θυμάτων.
Η αναγκαιότητα της αναγνώρισης μιας γενοκτονίας δεν υπονοεί σε καμία απολύτως περίπτωση τη διαιώνιση του μίσους και του φανατισμού, αλλά τη βαθύτατη και πηγαία έκφραση της ανθρώπινης υπόστασης, ως υπέρτατο ηθικό χρέος για τη δικαίωση της μνήμης των προγόνων του.
Πρόκειται για την ικανοποίηση του αισθήματος της δικαιοσύνης, την εκδήλωση σεβασμού στις ανθρώπινες αξίες που πρέπει να διέπουν την συνύπαρξη των ανθρωπίνων κοινωνιών, με απόλυτο σεβασμό στα ήθη, έθιμα και την πολιτισμική ταυτότητα κάθε λαού.
Διότι το συστατικό στοιχείο της διεθνούς έννομης τάξης είναι η δικαιοσύνη την οποία όταν ο άνθρωπος δεν υπηρετεί, όπως επισημαίνει ο Αριστοτέλης, μεταμορφώνεται στο πιο ανόσιο, άγριο και καταστρεπτικό ον.
*Ο κ. Ευάγγελος Στεργιούλης είναι Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και Υποστράτηγος ε.α. της Ελληνικής Αστυνομίας.
